Όταν διαβάζω τέτοια χαίρομαι αφάνταστα. Σκέφτομαι, ότι έστω και «σιωπηλά», χωρίς τυμπανοκρουσίες κάτι γίνεται σ’ αυτόν τον έρημο τόπο. Πάντα βέβαια με την ιδιωτική πρωτοβουλία και τα ιδιωτικά κεφάλαια, αλλά κάτι είναι κι’ αυτό. Αφορμή γι΄ αυτές τις σκέψεις στάθηκε ο Patrick Leigh Fermor και το σπίτι του στην Καρδαμύλη της Μάνης.
Ο σερ Πάτρικ “Πάντι” Μάικλ Λη Φέρμορ, (11 Φεβρουαρίου 1915 – 10 Ιουνίου 2011) ήταν Βρετανός συγγραφέας, λόγιος στρατιώτης και φιλέλληνας, που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην αντίσταση στην Κρήτη κατά τη διάρκεια του Β’ Π.Π. Όσο ζούσε, θεωρείτο ως ένας “από τους μεγαλύτερους εν ζωή Βρετανούς περιηγητές”, με το BBC να λέει πως ήταν κάτι μεταξύ Ιντιάνα Τζόουνς, Τζέιμς Μποντ και Γράχαμ Γκριν.
Γεννήθηκε στο Λονδίνο και στο σχολείο μάθαινε κείμενα στην Ελληνική και τα Λατινικά. Έργα του Σαίξπηρ και ιστορία, με απώτερο στόχο τη Στρατιωτική Ακαδημία του Σάντχερστ. Στην ηλικία των 18, ο Λη Φέρμορ αποφάσισε να ταξιδέψει στην Ευρώπη. Ξεκίνησε στις 8 Δεκεμβρίου 1933, λίγο μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία στη Γερμανία, με λίγα ρούχα, το Βιβλίο Αγγλικών Στίχων της Οξφόρδης και ένα τόμο των “Ωδών” του Οράτιου. Κοιμόταν όπου εύρισκε, είτε σε αχυρώνες και καλύβες βοσκών, είτε σε σπίτια της αριστοκρατίας της Κεντρικής Ευρώπης, ακόμη και σε μοναστήρια.
Στην Αθήνα, συνάντησε την Μπαλάσα Καντακουζηνού (Bălaşa Cantacuzino), Ρουμάνα ευγενή της οικογένειας των Καντακουζηνών, την οποία και ερωτεύτηκε. Έζησαν σε έναν παλαιό νερόμυλο, έξω από την πόλη, που έβλεπε προς τον Πόρο. Εκείνος έγραφε και εκείνη ζωγράφιζε. Αργότερα μετακόμισαν στο Μπάλενι (Băleni), τον οίκο της οικογένειας των Καντακουζηνών στη Μολδαβία, έως το ξέσπασμα του Β’ Π.Π.
Με το ξέσπασμα του πολέμου, εξαιτίας της γνώσης που είχε ήδη για τον ελλαδικό χώρο, έγινε στρατιωτικός σύνδεσμος στην Αλβανία. Πολέμησε στην Κρήτη και την ηπειρωτική Ελλάδα. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής, επέστρεψε στην Κρήτη τρεις φορές, τη μία με αλεξίπτωτο. Μεταμφιεσμένος ως βοσκός με το ψευδώνυμο Μιχάλης ή Filedem, έζησε περισσότερα από δύο χρόνια στα βουνά. Όταν όλα τέλειωσαν, ζούσε με την γυναίκα του πολλούς μήνες τον χρόνο στο σπίτι του στην Καρδαμύλη.
Εν ολίγοις: Ο Sir Patrick Leigh Fermor, διεθνώς γνωστός ως Paddy, ήταν μια από τις πιο χαρισματικές, γοητευτικές και περιπετειώδης προσωπικότητες του 20ου αιώνα. Συγγραφέας, λόγιος και παρασημοφορημένος ήρωας πολέμου, θεωρείται ένας από τους μεγαλύτερους Βρετανούς ταξιδιωτικούς συγγραφείς της γενιάς του. Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου αφού έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην Αντίσταση της Κρήτης ως μέλος της Βρετανικής αποστολής, αποφάσισε με τη σύζυγο του Joan να ζήσουν το υπόλοιπο της ζωής τους για μεγάλα χρονικά διαστήματα στο σπίτι που έφτιαξαν στην Καρδαμύλη της Μάνης.
Το σπίτι στην Καρδαμύλη: Το σπίτι στην Καρδαμύλη είναι από τα ωραιότερα ακίνητα στην Ελλάδα. Σε συγκλονιστική τοποθεσία, «πνιγμένο» στην φύση και την βλάστηση και φτιαγμένο χωρίς ίχνος νεοπλουτισμού, επίδειξης ή κακού γούστου. Απόλυτα Ελληνικό και απόλυτα ταιριαστό με τον τόπο που βρίσκεται. Για να καταλάβετε, δεν έχει κραυγαλέες μάντρες, τηλεοπτικά συστήματα παρακολούθησης, πισίνα, γκαζόν και ξαπλώστρες από τα ακριβά επιπλάδικα των βορείων προαστίων. Όλα είναι άπλα, καλόγουστα και Ελληνικά. Το κτήμα βρίσκεται στην περιοχή Καλαμίτσι της Μεσσηνίας, πολύ κοντά στην Καρδαμύλη. Τα τρία πετρόκτιστα κτίσματα που περιλαμβάνει (κύρια κατοικία, κτίσμα studio/γραφείο και βοηθητική κατοικία), σχεδιάστηκαν από τον αρχιτέκτονα Νίκο Χατζημιχάλη, σε στενή συνεργασία με τους Leigh Fermor και περιβάλλονται από έναν Μεσογειακό κήπο με κυπαρίσσια, ελιές, σκίνους και αγριολούλουδα. Ακριβώς κάτω από το κτήμα, μια στενή πέτρινη σκάλα οδηγεί σε μικρή βοτσαλωτή παραλία.
Η δωρεά: Το 1996, ο Patrick και η Joan Leigh Fermor δώρισαν το σπίτι τους στο Μουσείο Μπενάκη, με την πρόθεση ότι η κυριότητα του σπιτιού θα μεταβιβαζόταν στο Μουσείο μετά το θάνατό τους. Το Μουσείο απέκτησε την πλήρη κυριότητα του ακινήτου μετά τον θάνατο του δωρητή, το φθινόπωρο του 2011. Σύμφωνα με την εκφρασμένη επιθυμία των δωρητών και το Συμβόλαιο Δωρεάς, το σπίτι μπορεί να χρησιμοποιείται για τη φιλοξενία συγγραφέων, ερευνητών, ποιητών και καλλιτεχνών, οι οποίοι αναζητούν έναν ήσυχο και φιλόξενο χώρο για να εργαστούν. Προβλέπεται επίσης η δυνατότητα ενοικίασης του ακινήτου για τρεις μήνες ανά έτος προκειμένου να εξασφαλίζονται τα έξοδα λειτουργίας του.
Στο δια ταύτα: Όλα ωραία και καλά, αλλά το σπίτι και γενικά το κτήμα θέλει εξ ολοκλήρου συντήρηση και επισκευή. Το Μουσείο Μπενάκη δεν έχει μία- είναι καταχρεωμένο… οπότε; Οπότε κατέφυγε στο Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος. Το Ίδρυμα ανταποκρίθηκε αμέσως και αποφάσισε να αναλάβει εξ’ ολοκλήρου τη συντήρηση και επισκευή της Οικίας Leigh Fermor, και την προετοιμασία της, προκειμένου να λειτουργήσει σύντομα ως χώρος φιλοξενίας σημαντικών προσωπικοτήτων των γραμμάτων και των τεχνών και ως κέντρο εκπαιδευτικού χαρακτήρα με τη συνεργασία εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων της Ελλάδας και του εξωτερικού. Η λειτουργία του κέντρου (Κέντρο Patrick & Joan Leigh Fermor) θα περιλαμβάνει:
- Τιμητικές φιλοξενίες σημαντικών προσωπικοτήτων από τον χώρο των γραμμάτων, των τεχνών και των επιστημών
- Φιλοξενίες νέων συγγραφέων και επιστημόνων για τη μελέτη και τη σύνθεση των εργασιών τους,
- Τη διοργάνωση δραστηριοτήτων ανώτατου εκπαιδευτικού χαρακτήρα, σε συνεργασία με Πανεπιστήμια και Εκπαιδευτικά Ιδρύματα της Ελλάδας και του εξωτερικού
- Τη διοργάνωση εκδηλώσεων εκπαιδευτικού και πολιτιστικού χαρακτήρα για το ευρύ κοινό και τους κατοίκους της Καρδαμύλης
Εργασίες επισκευής: Σύμφωνα με τη μελέτη και τις προτάσεις λειτουργίας προβλέπεται να δημιουργηθούν – χωρίς να αλλοιωθεί η μορφή της οικίας – πέντε “ξενώνες” οι οποίοι θα περιλαμβάνουν από ένα υπνοδωμάτιο, έναν ανεξάρτητο χώρο εργασίας και λουτρό. Η ρύθμιση αυτή εξασφαλίζει στους φιλοξενούμενους έναν χώρο διαμονής ευρύχωρο, ώστε να δίνεται η δυνατότητα απομόνωσης και ανεμπόδιστης συγκέντρωσης. Έως σήμερα η κατοικία δεν είχε θέρμανση παρά μόνο τζάκι σε κάποια δωμάτια. Η μελέτη προβλέπει την απόλυτη κάλυψη της οικίας με δίκτυο θέρμανσης / ψύξης μέσα από υπόγειες διόδους και διόδους της στέγης, ώστε να μην αλλοιωθούν οι όψεις. Προβλέπει επίσης πλήρη αντικατάσταση του ηλεκτρικού και του υδραυλικού δικτύου, του δικτύου αποχέτευσης, καθώς και επισκευή των λουτρών και της κουζίνας. Προβλέπει επίσης την επισκευή – και μερική αντικατάσταση- των στεγών όπου απαιτείται, καθώς και την επισκευή του ορνιθώνα. Παράλληλα με τις οικοδομικές εργασίες θα προχωρήσει ο σχολαστικός καθαρισμός του κήπου, τα απαραίτητα κλαδέματα και οι αντικαταστάσεις των κατεστραμμένων φυτών, ώστε να μην αλλοιωθεί η μορφή του. Οι εκπρόσωποι της Mediterranean Garden Society που έχουν επισκεφτεί την οικία υποσχέθηκαν τη συνεργασία τους για τα θέματα του καθαρισμού και της συντήρησης του κήπου.
Από μας μόνο τις καλύτερες ευχές και τα θερμά μας συγχαρητήρια. Και για μια ακόμη φορά ευχαριστούμε πολύ το Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Στην ενότητα ΕΛΛΑΔΑ θα βρείτε άρθρα που σίγουρα θα σας ενδιαφέρουν: https://www.nikosonline.gr/category/ελλάδα-2/
eisai apithanos dose den exome polous san esena mpravo sou
Ποσο ζηλεύω… σε ενα τέτοιο κτήμα εχω όνειρο να ζήσω…