Ένα flashback στην Παλιά Αθήνα

Ένα flashback στην Παλιά Αθήνα

Τότε που η Αθήνα είχε ποτάμια, τότε που έγινε το πεδίο του Άρεως, τότε που ο Καραμανλής ήταν παντρεμένος με την Αμαλία Μεγαπάνου και η Αλίκη με τον Δημήτρη έφτιαχναν το σπιτικό τους. Τότε που υπήρχε μια συνοικία που λεγόταν Βρυσάκι και που δεν υπάρχει πια. Ελάτε να τα δούμε και να τα διαβάσουμε όλα.

Ξεκινάμε με μια υπέροχη φωτογραφία του 1895, όπου βλέπουμε μια παρέα να απολαμβάνει το κρασάκι της στην ηρεμία του απογεύματος, στην ταράτσα του Γερμανικού Αρχαιολογικού Ινστιτούτου Αθηνών (Deutsches Archäologisches Institut (DAI), Abteilung Athen), στην οδό Φειδίου 1, στη γωνία με την Χαριλάου Τρικούπη. Το κτήριο χτίστηκε με σχέδια του αρχιτέκτονα Ερνεστ Τσίλλερ μεταξύ του 1887 και του 1897. Ιδρύθηκε το 1874, και ήταν το δεύτερο ξένο αρχαιολογικό ινστιτούτο της Αθήνας. Αργότερα – επί Καραμανλή και Χούντας – την περιοχή την “έπνιξαν” οι ακαλαίσθητες πολυκατοικίες.

Η οδός Πανεπιστημίου το 1900

Το Βρυσάκι ήταν μια μικρή αθηναϊκή συνοικία που εξαφανίστηκε για να βγει στο φως η Αρχαία Αγορά. Ήταν το χρονικό διάστημα μεταξύ 1931 και 1939, όταν το κέντρο της Αθήνας μεταμορφώθηκε, καθώς η συνοικία που βρισκόταν στους πρόποδες της Ακρόπολης, το Βρυσάκι, απαλλοτριώθηκε και κατεδαφίστηκε. Έτσι οι αρχαιολόγοι μπόρεσαν να σκάψουν και να παρουσιάσουν την αρχαία αγορά της Αθήνας.

Δεν ξέρω τι μπορούμε να αναγνωρίσουμε από την φωτογραφία σε σύγκριση με την σημερινή Αθήνα. Η φωτογραφία πάντως είναι περίπου 150 ετών. Η Αθήνα τον 19^ο αιώνα.

Από ψηλά. Στο βάθος το καλλιμάρμαρο στάδιο και δεξιά οι στύλοι του Ολυμπίου Διός. Ο Εθνικός κήπος στα σπάργανα και το Ζάππειο δεν υπάρχει καν – ή μήπως δεν φαίνεται;

Θεέ μου αγνώριστη η περιοχή απέναντι από το καλλιμάρμαρο. Το πρώτο πράγμα που μου έκανε εντύπωση ήταν βέβαια το στρογγυλό κτήριο του Πανοράματος Θών και κατόπιν ο Ιλισός με την υπέροχη γέφυρα. Όλα άλλαξαν. Μόνο ο Λυκαβηττός έμεινε στην θέση του. Το ποτάμι από το 1960 ήταν ήδη πλήρως καλυμμένο. Στην παλιά Αθήνα ο Ιλισός ήταν το σπουδαιότερο σε σημασία ποτάμι και μετά ο Κηφισός. Πήγαζε από τις πλαγιές του Υμηττού και διέσχιζε τα νοτιοανατολικά σύνορα της παλιάς πόλης. Σκεπάστηκε και τώρα υπάρχουν οι οδοί: Μιχαλακοπούλου, Βασιλέως Κωνσταντίνου και Καλλιρόης. Όσο για το ογκώδες λευκό κτήριο που λεγόταν Πανόραμα Θων, ήταν ένας πολυχώρος ψυχαγωγίας που προκάλεσε αντιδράσεις στην εποχή του και οδηγήθηκε στην κατεδάφιση.

Έγραφα πριν για το Βρυσάκι και τις ανασκαφές που έγιναν στην περιοχή. Ορίστε και μια φωτογραφία από το 1952, όπου βλέπουμε τα ερείπια της στοάς του Αττάλου πριν την αναστύλωση της. Η Στοά του Αττάλου χτίστηκε γύρω στο 150 π.Χ., από τον Άτταλο Β΄, Βασιλέα της Περγάμου και αποτελούσε το μεγαλύτερο σε μήκος αυτοτελές σκεπαστό οικοδόμημά της Αθήνας. Το σημερινό κτίριο της Στοάς αποτελεί ανακατασκευή του αρχαίου, ανεγέρθηκε μεταξύ 1953-1956 από την Αμερικανική Σχολή Κλασσικών Σπουδών και στεγάζει όλα τα ευρήματα από την Αρχαία Αγορά.

Εκεί που σήμερα είναι το κτήριο του Αρείου Πάγου κάποτε ήταν οι φυλακές Αβέρωφ. Στην γωνία Αλεξάνδρας & Κυρίλλου Λουκάρεως. Οι φυλακές Αβέρωφ αρχικά ήταν σωφρονιστικό ίδρυμα ανηλίκων, που λειτούργησε στην Αθήνα από το 1892 έως το 1971. Η κατασκευή τους ολοκληρώθηκε με δαπάνες του εθνικού ευεργέτη Γεωργίου Αβέρωφ, ο οποίος τις πρόσφερε στην βασίλισσα Όλγα, σύζυγο του Γεωργίου Α΄, επ’ αφορμής της συμπλήρωσης τριάντα ετών γάμου του βασιλικού ζεύγους. Τέσσερα χρόνια αργότερα, η βασίλισσα Όλγα μεταβίβασε την κυριότητα των φυλακών στο ελληνικό δημόσιο (1896).

Από το καλοκαίρι του 1926 είναι η φωτογραφία που την επιχρωμάτισε ο Χρήστος Καπλάνης. Μια Αθήνα που ήταν σε αναβρασμό μιας και είχε δεχτεί χιλιάδες Έλληνες ξεριζωμένους από την Μικρά Ασία το 1922. Κόσμος πολύς στην πλατεία Συντάγματος  – ακόμα με χώμα απ’ ότι βλέπουμε – στα καφενεία της εποχής.

Στα ανθοπωλεία πλάι στην Βουλή, το 1928, τότε που όλος ο κόσμος αγόραζε τα φρέσκα λουλούδια του από αυτό το πασίγνωστο σημείο της Πλατείας Συντάγματος.

Στην παλιά Αθήνα μια κυρία ήταν το σύμβολο της αρχοντιάς και της κομψότητας. Η Αμαλία Μεγαπάνου, η γυναίκα που ταυτίστηκε με τον Κωνσταντίνο Καραμανλή, με τον οποίο παντρεύτηκε το 1951 σε ηλικία 21 ετών και τον ακολούθησε στην εξορία στο Παρίσι το 1963. Μια από τις πιο σημαντικές στιγμές της κοινής τους ζωής ήταν η επίσκεψη του πρωθυπουργικού ζεύγους στο Λευκό Οίκο. Η κομψότητα, το στυλ στο ντύσιμό της και οι τρόποι της Αμαλίας Μεγαπάνου, εντυπωσίασαν όπως έγραψαν οι εφημερίδες της εποχής, ακόμη και την Τζάκι Κένεντι.

Ήταν Νοέμβριος του 1956 όταν βγήκε αυτή η φωτογραφία στην οδό Πατησίων. Άντε τώρα να αναγνωρίσεις ποιο σημείο της Πατησίων είναι αυτό. (Photo by Keystone/Getty Images)

Το πιο αγαπητό ζευγάρι της εγχώριας showbiz με δεκάδες επιτυχίες αλλά και με δεκάδες ομηρικούς καυγάδες. Έχοντας ήδη παντρευτεί τέσσερις φορές στο σινεμά, έφτασε η στιγμή και για τον αληθινό τους γάμο. Έγινε στον Άγιο Νικόλαο των Δελφών, στις 18 Ιανουαρίου του 1965. Η Αλίκη Βουγιουκλάκη και ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ έγιναν πια κανονικό ζευγάρι και έστησαν το σπιτικό τους. Διαβάστε αναλυτικά άρθρα…

Στο σπίτι της Αλίκης και του Δημήτρη: https://bit.ly/2MZ3x2e

Ο γάμος της Αλίκης και του Δημήτρη: https://bit.ly/2PKbqXC

Η Φωκίωνος Νέγρη το 1964. Και για να μαθαίνουμε και κάτι, ο Φωκίων Νέγρης ήταν Έλληνας μεταλλειολόγος, γεωλόγος, πολιτικός και πρώτος πρόεδρος της Ακαδημίας Αθηνών. Διετέλεσε διευθυντής της Εταιρείας των Μεταλλουργείων του Λαυρίου και εν συνεχεία δήμαρχος της πόλης του Λαυρίου. Ως υπουργός Οικονομικών εισήγαγε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην κοινωνική ασφάλιση.

Το σκυλάκι της Φωκίωνος Νέγρη https://bit.ly/3y62z8O

Το 1959 στην Φωκίωνος Νέγρη άνοιξε το περίφημο club Quinta του Μπάμπη Μουτσάτσου και αυτόματα έγινε το σημείο συνάντησης όλων των επωνύμων. Θα διαβάσετε τα πάντα γι’ αυτό το ιστορικό στέκι και τον ιδιοκτήτη του εδώ:

“Κουϊντα” και Μπάμπης Μουτσάτσος – Το Night club που έγραψε ιστορία στην παλιά Αθήνα και ο άντρας που έγραψε ιστορία στις γυναίκες… https://bit.ly/3BBrPEE

1964 και στους Αθηναϊκούς κινηματογράφους προβάλλεται το ντοκιμαντέρ Γερμανικής παραγωγής “Ελλάς η χώρα των ονείρων” με μουσική και τραγούδια του Μάνου Χατζιδάκι με την Νάνα Μούσχουρη. To ντοκιμαντέρ του Wolfrang Mueller-Sehn είχε θέμα την Ελλάδα, με την κάμερα να τριγυρνά μέσα στους κάμπους και τα βουνά της ηπειρωτικής Ελλάδας, περνούσε από την Αθήνα και κατέληγε στα νησάκια του Αιγαίου. Το έργο αυτό περιέχει μουσικούς αυτοσχεδιασμούς και τραγούδια. Μ’ αυτήν την ταινία ξεκίνησε την μεγάλη της καριέρα στην Γερμανία η Μούσχουρη.

ΝΑΝΑ ΜΟΥΣΧΟΥΡΗ: Πως η Ιωάννα έγινε Νάνα https://bit.ly/2QhP8hu

Και εδώ βλέπουμε πως άρχισε η καταστροφή των νεοκλασικών κτηρίων της Αθήνας.

Τα γκρέμισαν και διέπραξαν εγκλήματα αισθητικής https://bit.ly/33EzZhS

Δείτε πως γκρέμισαν τα νεοκλασικά κτίρια https://bit.ly/2z9zekj

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ

Αθήνα Flash back https://bit.ly/3nw6sRd

Κάποτε στην Ύδρα: https://bit.ly/32cms2L

Σάββας Θεοδωρίδης: Από το Κολωνάκι, θρύλος στο λιμάνι https://bit.ly/3coioy7

Vintage καλοκαιρινές αναμνήσεις https://bit.ly/2lT6Xrb

Ελλάδα: Η μαγική δεκαετία του ΄60 https://bit.ly/2L5PXdl

Όταν το Life φωτογράφιζε την Ελλάδα https://bit.ly/2j2ILOj

Η παλιά Αθήνα: https://bit.ly/2zabWXG

Εκείνα τα καλοκαίρια: https://bit.ly/2vhhZsn

Όταν οι Beatles ήρθαν στην Ελλάδα: https://bit.ly/2uuy1Pk

Το ξεκίνημα της Ολυμπιακής αεροπορίας: https://bit.ly/2q62OQ9

Το πεδίον του Άρεως

Το 1934 στο Υπουργείο Συγκοινωνίας έφτιαξε την Ανώτατη Πολεοδομική Επιτροπή η οποία συνέβαλε στη δημιουργία του Άλσους του Πεδίου του Άρεως ως κοινόχρηστο άλσος των Αθηνών. Το Πεδίο του Άρεως σχεδιάστηκε με σκοπό να τιμηθούν οι Ήρωες της Επανάστασης του 1821. Για το λόγο αυτό υπάρχουν οι μαρμάρινες προτομές των 21 ηρώων του 1821.

Το άλσος έχει έκταση 277 στρεμμάτων. Στην είσοδό του βρίσκεται ο έφιππος ανδριάντας του βασιλιά Κωνσταντίνου Α’. Στην πλευρά επί της λεωφόρου Αλεξάνδρας υπάρχει το μνημείο των πεσόντων Άγγλων, Αυστραλών και Νεοζηλανδών με το άγαλμα της Αθηνάς πάνω σε ψηλό βάθρο. Εντός του άλσους βρίσκονται και άλλα μνημεία όπως του Ιερού λόχου.

Έτσι οι εργασίες δενδροφύτευσης και ανάπλασης άρχισαν το 1935 και συνεχίσθηκαν επί κυβερνήσεως Μεταξά μέχρι το 1940. Στην πενταετία εκείνη φυτεύτηκαν περίπου 46.000 δένδρα και θάμνοι. Στη κεντρική πλατεία του άλσους τοποθετήθηκε σιντριβάνι και γύρω φυτεύτηκαν ανάλογα μεσογειακά φυτά. (Στην συνέχεια του Άλσους – αριστερά στο βάθος – η Σχολή Ευελπίδων).

—————————————————