Μεγάλος μουσικός και χασικλής…

Πιτσιρικάς, το πρώτο μου ταξίδι στο εξωτερικό ήταν στο Παρίσι, το 1979. Ανάμεσα στα υπόλοιπα που είχα να κάνω ήταν να πάω να δω live τον Bob Marley. Και πήγα, και τον απόλαυσα, και χόρεψα και ήμουν από τους λίγους λευκούς μέσα σε ένα γήπεδο γεμάτο με μαύρους και Τζαμαϊκανούς. Ήταν από τις ωραιότερες συναυλίες της ζωής μου. Μετά από δύο χρόνια πέθανε.

Ο Bob Marley είναι θρησκεία. Για το στυλ του, την μουσική του και τα πιστεύω του. Μεγάλος ακτιβιστής, σε κάθε του δίσκο, σε κάθε του live ή συνέντευξη έλεγε πολύ σημαντικά πράγματα. Τον κατηγορούσαν ότι ήταν χασικλής, αλλά εκείνος αυτά που είχε να πει τα έλεγε και μάλιστα πολύ σοβαρά.

“Το χόρτο είναι η θεραπεία ενός έθνους, το αλκοόλ είναι η καταστροφή του.”

Ο Ρόμπερτ “Μπομπ” Νέστα Μάρλεϊ (Robert Nesta “Bob” Marley), γεννήθηκε στις 6 Φεβρουαρίου του 1945 και πέθανε στις 11 Μαΐου του 1981. Είναι ευρέως ο πιο γνωστός ρέγκε καλλιτέχνης με τεράστιες επιτυχίες όπως τα: “I Shot the Sheriff”, “No Woman, No Cry”, “Three Little Birds”, “Exodus”, “Could You Be Loved”, “Jamming”, “Redemption Song” και “One Love”. Η μεταθανάτια συλλογή των τραγουδιών του με τίτλο Legend (1984) πούλησε τα περισσότερα αντίτυπα στην ιστορία της ρέγκε μουσικής —12 εκατομμύρια.

Ο πατέρας του, Norval Sinclair Marley, ήταν λευκός Τζαμαϊκανός με αγγλική καταγωγή, που ζούσε στο Λίβερπουλ. Ο Norval ήταν ναυτικός αξιωματούχος, καπετάνιος και επιθεωρητής φυτειών, όταν γνώρισε και παντρεύτηκε την Σεντέλα Μπούκερ (1926- 2008), μια μαύρη Τζαμαϊκανή μόλις δεκαεννιά χρονών τότε. Ο Norval παρείχε οικονομική υποστήριξη στη γυναίκα και το παιδί του, αλλά σπάνια τους έβλεπε, λόγω των συχνών μακρινών ταξιδιών του. Το 1955 όταν ο Μάρλεϊ ήταν 10 χρονών, ο πατέρας του πέθανε από καρδιακή προσβολή σε ηλικία 60 ετών. Ο Μάρλεϊ ήταν θύμα ρατσισμού στην παιδική του ηλικία λόγω της ανάμεικτης καταγωγής του και ήρθε αντιμέτωπος με ερωτήσεις για την φυλετική του ταυτότητα κατά τη διάρκεια της ζωής του. Κάποτε δήλωσε: «Δεν είμαι προκατειλημμένος απέναντι του. Ο πατέρας μου ήταν λευκός και η μητέρα μου μαύρη. Με φωνάζουν μιγά ή κάπως έτσι. Δεν είμαι σε καμία πλευρά. Ούτε στην μαύρη, ούτε στην λευκή. Είμαι στου Θεού την πλευρά, Αυτού που με έπλασε και με έκανε να προέρχομαι από την μαύρη και την λευκή.»

Μόνο εμείς μπορούμε να αποδεσμεύσουμε το μυαλό μας…

Μετά το θάνατο του πατέρα του, αναγκάστηκε να μάθει αυτοάμυνα για να υπερασπίζει τον εαυτό του από παλικαρισμούς, που τον είχαν σαν στόχο λόγω της καταγωγής και του αναστήματος του (1.63 μ. ύψος). Κέρδισε τελικά φήμη για τη φυσική του δύναμη και το ψευδώνυμο «Tuff Gong». Έγινε φίλος με τον Neville “Bunny” Livingston, με τον οποίο ξεκίνησε να παίζει μουσική. Παράτησε το σχολείο σε ηλικία δεκατεσσάρων ετών και ξεκίνησε να εργάζεται ως μαθητευόμενος σε ένα σιδεράδικο. Στον ελεύθερο χρόνο του, αυτός και ο Livingston έπαιζαν μουσική με τον Joe Higgs, ένα τοπικό τραγουδιστή που είχε ασπαστεί τον Ρασταφαριανισμό και θεωρείται από πολλούς μέντορας του Μάρλεϊ. Σε μια τέτοια συνεύρεση με τον Higgs και τον Livingston ο Μάρλεϊ γνώρισε τον Peter McIntosh (αργότερα γνωστό ως Peter Tosh), με τον οποίο είχαν κοινές μουσικές φιλοδοξίες.

Το πρώτο άλμπουμ του ονόματι Catch A Fire, κυκλοφόρησε παγκοσμίως το 1973 και είχε θετική απήχηση. Ακολούθησε ένα χρόνο αργότερα το Burning, που συμπεριελάμβανε τα τραγούδια Get Up, Stand Up, και I Shot the Sheriff. Όταν ο Eric Clapton διασκεύασε το “I Shot The Sheriff” σε μια έκδοση πιο φιλική προς τα ακούσματα της εποχής, απογείωσε το διεθνές προφίλ του Μάρλεϊ. Οι Wailers διαλύθηκαν το 1974 και το κάθε μέλος ακολούθησε σόλο καριέρα. Για την αιτία της διάλυσης γίνονται μόνο εικασίες. Μερικοί πιστεύουν ότι υπήρχαν διαφωνίες ανάμεσα στους Livingston, McIntosh και Μάρλεϊ για τις συναυλιακές τους εμφανίσεις, ενώ άλλοι ισχυρίζονται πως απλά οι Livingston και McIntosh προτιμούσαν τη σόλο καριέρα. Ο McIntosh ξεκίνησε ηχογραφήσεις με το όνομα Peter Tosh και ο Livingston συνέχισε ως Bunny Wailer.

Το 1975 συντελέστηκε η διεθνής αναγνώριση του Μάρλεϊ, έξω από τα όρια της Τζαμάικα, με την επιτυχία του τραγουδιού “No Woman, No Cry”.

Δεκάδες εικαστικοί καλλιτέχνες τον έχουν ζωγραφίσει

Ο Μάρλεϊ, το 1976 άφησε την Τζαμάικα και εγκαταστάθηκε στην Αγγλία, όπου ηχογράφησε τα άλμπουμ Exodus και Kaya. Το Exodus έμεινε στα βρετανικά charts για 56 συνεχείς εβδομάδες. Συμπεριελάμβανε τέσσερα singles: “Exodus”, “Waiting In Vain”, “Jamming” και το “One Love”, μια διασκευή του “People Get Ready” του Custis Mayfield. Τότε ήταν που συνελήφθη με κατηγορίες για κατοχή μικρής ποσότητας κάνναβης ενώ ταξίδευε στο Λονδίνο. Το 1978 εμφανίστηκε σε άλλη μια πολιτική συναυλία στη Τζαμάικα, το One Love Peace Concert, σε μια ακόμη προσπάθεια να εξευμενίσει τις σχέσεις των μαχόμενων κομμάτων. Προς το τέλος την συναυλίας, μετά από παράκληση του Μάρλεϊ, ο Μάνλεϊ και ο πολιτικός του αντίπαλος, Edward Seaga, ανέβηκαν και αντάλλαξαν χειραψία επάνω στη σκηνή.

Απελευθερώστε τον εαυτό σας από την σκλαβιά του νου

Τον Ιούλιο του 1977, διαγνώστηκε κακόηθες μελάνωμα στα πόδια του, για το οποίο πίστευε ο ίδιος ότι ήταν τραύμα από το ποδόσφαιρο. Αρνήθηκε τον ακρωτηριασμό, αναφέροντας ότι η επέμβαση θα επηρέαζε τον χορό του και σύμφωνα με την πίστη των Ρασταφαριανών πως το σώμα πρέπει να είναι «ολόκληρο»:

“Οι Rasta δεν κάνουν ακρωτηριασμούς. Δεν επιτρέπω σε κανένα να είναι διαμελισμένος” (Από την βιογραφία Catch a Fire)

Ο Μάρλεϊ μάλλον έβλεπε τους γιατρούς σαν samfai (απατεώνες). Πιστός στις θρησκευτικές του απόψεις απέρριψε κάθε χειρουργική πιθανότητα και έψαξε για εναλλακτικές λύσεις που δεν θα τις πρόδιδαν. Επίσης αρνήθηκε τη σύνταξη διαθήκης, βασιζόμενος στην άποψη των Rasta ότι η συγγραφή διαθήκης είναι η αποδοχή του αναπόφευκτου θανάτου, αμελώντας την αιώνια ζωή (“everliving”, κατά τους Ρασταφαριανούς). Ωστόσο, μια γιατρός στο Μαϊάμι του είπε πως δεν ήταν αναγκαίος ο ακρωτηριασμός. Έτσι προχώρησαν στην αφαίρεση ενός μικρού κομματιού απ’ το πόδι του. Ο καρκίνος όμως εξαπλώθηκε με μεταστάσεις σε όλο του το σώμα.

Με τον Mick Jagger έκαναν παρέα.

Κι’ άλλα άρθρα για μουσική και μουσικούς

STEVIE WONDER: Respect Stevie Wonder https://bit.ly/2zsRoxg

MARVIN GAYE: Τον σκότωσε ο πατέρας του https://bit.ly/2YUxjKP

BOB MARLEY: Μεγάλος μουσικός και χασικλής https://bit.ly/2IiV6we

NINA SIMONE: Την χτυπούσε μέχρι να δει αίμα https://bit.ly/2Tb5RVR

BILLIE HOLIDAY: Πορνεία, ναρκωτικά και πόνος… https://bit.ly/3dBCcwM

CHET BAKER: Η ηρωίνη του έτρωγε τα σωθικά https://bit.ly/2WMtzZq

SLIM GAILLARD: Εγκαταλείφθηκε στην Κρήτη https://bit.ly/3dB7Vhr

MADONNA: Η καθολική εκκλησία και το “Like a Prayer” https://bit.ly/2yPcxBV

MICHAEL JACKSON: Αυτό το μοναδικό… “Thriller” https://bit.ly/3dECD9h

DONNA SUMMER: 40 χρόνια… I feel love https://bit.ly/2zxc5rK

BEATLES: Κατάφεραν το ακατόρθωτο https://bit.ly/2WmQHi4

Όλη η ιστορία πίσω από την Band Aid https://bit.ly/2zvUznL