Αυτό το νησί ποτέ δεν είχε μάνα…

… αλλά πάντα είχε δύο μητριές.

Το Σχοινούδι, τα σφραγισμένα σπίτια, τα γκρέμια, τα αγριοκάτσικα, η κουρκούτα, τα βιολιά, οι παραδοσιακές χυλοπίτες, η μυρωδιά του θυμαριού και το απέραντο γαλάζιο… είναι χαραγμένα για πάντα στην μνήμη μου.

Του Στέλιου Μαργωμένου (Φωτογραφίες: Βάσω Ξεινού)

Κάθε φορά που μπαίνω στο αυτοκίνητο να πάω στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, την Ίμβρο, η καρδιά μου χτυπάει περίεργα. Και για να πάω στην ιδιαίτερη πατρίδα μου, πρέπει να διασχίσω την ίδια μου την πατρίδα, να βγω απ’ αυτήν, να μπω στην Τουρκία, να φτάσω στο Kapatepe για να πάρω το πλοίο.

Μία ώρα κάνει το καράβι για να φτάσει, αλλά η μυρωδιά της Ίμβρου είναι ήδη στα ρουθούνια μου. Το αγαπάω αυτό το νησί, γιατί η Ίμβρος είναι το μόνο μέρος της Τουρκίας που η Ελλάδα γράφει ακόμα ιστορία. Είναι το νησί του Αιγαίου που πότε δεν είχε μάνα αλλά πάντα είχε δύο μητριές. Η Ίμβρος στην αρχαία Ελλάδα ήταν οικισμός αθηναίων αποίκων γι αυτό και τα αρχαία νομίσματα που έχουν βρεθεί, έχουν την Αθηνά στην μία όψη και την κουκουβάγια στην άλλη.

Η ιστορία του νησιού μεγάλη και παράξενη. Στις 24 Ιουλίου του 1923 υπογράφεται η συνθήκη της Λοζάνης όπου η Ίμβρος και η Τένεδος αποδίδονται στην Τουρκία με ειδικό καθεστώς αυτοδιοίκησης, αλλά η συνθήκη καταργείται εξ αρχής από την Τουρκία. Πάλι Ιούλιος ήταν – του 1927- όταν κατήργησαν όλες τις ρυθμίσεις της Λοζάνης και απαγόρεψαν – με το έτσι θέλω – τη διδασκαλία της Ελληνικής γλώσσας.

Αναγκαστικά λοιπόν οι Έλληνες αρχίζουν να εγκαταλείπουν το νησί τους. Καρφώνουν τις πόρτες και τα παράθυρα των σπιτιών τους και ξεριζώνονται.

Το 1942 οι Τούρκοι, επέβαλαν έκτακτο φόρο περιουσίας, έκλεισαν όλα τα μοναστήρια και δέσμευσαν όλες τις περιουσίες τους. Το 1964 με μαζικές απαλλοτριώσεις και κάτω από κλίμα τρομοκρατίας, με το άνοιγμα των αγροτικών φυλακών, με βιαιοπραγίες με την ανοχή των αρχών και με την επιβολή καθεστώτος στρατιωτικής ζώνης, όσοι Ίμβριοι είχαν απομείνει αναγκάζονται να εγκαταλείψουν το νησί, έπειτα από 2.500 χρόνια του Ελληνικού στοιχείου.

Κατά την διάρκεια της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο εκκενώνεται βίαια το χωριό Κάστρο της Ίμβρου. Συλλαμβάνονται και κρατιούνται ως όμηροι οι προύχοντες του νησιού. Από το 1973 έως το 1990 γίνονται βιαιοπραγίες, δολοφονίες, βιασμοί εις βάρος των Ελλήνων κατοίκων του νησιού, αλλά κανείς υπαίτιος δεν συλλαμβάνεται.

Στην Ίμβρο υπήρχαν 6.000 Έλληνες και 300 Τούρκοι και σήμερα υπάρχουν 7.000 Τούρκοι και 300 Έλληνες, οι οποίοι προσπαθούν να κρατήσουν τον Ελληνισμό στο νησί. Πολλοί απ αυτούς που έφυγαν, γυρίζουν και επισκευάζουν τα σπίτια τους και επισκέπτονται κάθε καλοκαίρι το νησί, μαζεύονται περίπου 1500 Έλληνες τον δεκαπενταύγουστο κάνοντας πανηγύρια στα ελληνικά χωριά για να κρατήσουν τα έθιμα και τις παραδόσεις.

Να περπατούν τα παιδιά τη γη των προγόνων τους, να βλέπουν τα χρώματα, να ακούνε να παίζει το βιολί και να τρώνε τις παραδοσιακές τυρόπιτες.

Η συμπεριφορά των Τούρκων πλέον έχει γίνει καλύτερη, γιατί οι Έλληνες που πηγαίνουν και επισκευάζουν τα σπίτια τους, αφήνουν πολλά χρήματα σ’ αυτούς και με τα χρήματα των Ελλήνων, αποκτούν δύναμη και εξουσία. Υπάρχουν ολόκληρα χωριά εγκαταλελειμμένα και μέσα σ’ αυτά πολλά λίγα σπίτια επισκευασμένα, χωριά φαντάσματα. Πριν ένα χρόνο οι Τούρκοι επέτρεψαν την λειτουργία δημοτικού σχολείου στην Ίμβρο και την επόμενη χρονιά θα λειτουργήσει το Γυμνάσιο και το Λύκειο. Τα οποία δεν μπόρεσαν φέτος να λειτουργήσουν γιατί δεν έδωσαν άδεια οι αρχές. Πιστεύουμε ότι τα εμπόδια ξεπεράστηκα και τελικά θα ανοίξουν τα σχολεία. Στην Ίμβρο έχουν επιστρέψει περίπου 100 οικογένειες λόγω κρίσης και έχουν εκδηλώσει κι άλλες το ενδιαφέρον να γυρίσουν. Το πόσο εύκολο είναι ο χρόνος θα δείξει.

Η Ελλάδα δεν πήρε ποτέ θέση για τα δικαιώματα των Ιμβρίων, γιατί οι εκάστοτε κυβερνήσεις δεν ήθελαν να πάρουν θάρρος οι Τούρκοι και να ζητήσουν ανάλογα δικαιώματα.

Έτσι για εμάς είναι η Ίμβρος μας, για τους Τούρκους είναι το νησίε  Gӧkçe Ada.

Η Ίμβρος είναι γενέτειρα του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ Βαρθολομαίου, του αρχιεπισκόπου βορείου και νοτίου Αμερικής Ιακώβου, του λογοτέχνη συγγραφέα Στρατή Τσίρκα, του αρχαιολόγου Μανώλη Ανδρόνικου, του φωτογράφου Σπύρου Βογιατζή και άλλων επιφανών Ελλήνων.

Γεγονός πάντως είναι, ότι η Ίμβρος δεν είχε ποτέ μάνα, άλλα πάντα είχε δύο κακές μητριές.

Στέλιος Μαργωμένος

—————————————-

• Ο Στέλιος Μαργωμένος είναι χρυσοχόος και στιχουργός. Το τραγούδι που έγραψε με τον Θανάση Βασιλά για την Ίμβρο το έχει τραγουδήσει ο Παντελής Θαλασσινός. Ακούστε το:

—————————–

Διαβάστε κι΄ άλλα άρθρα με Ελληνικά νησιά

Από πού πήραν το όνομα τους τα Ελληνικά νησιά; https://bit.ly/2hQHbBv

Πως έγινε μόδα η Μύκονος; https://bit.ly/2uRwFOU

Η ωραιότερη μικρή πλατεία της Ελλάδας: https://bit.ly/2EtM2yR

Ανακαλύψτε την Τήνο: https://bit.ly/3bJHTHP

Η Μήλος, το Νο 1 νησί της Ευρώπης: https://bit.ly/3fChQVW

Ο Guardian υμνεί τα Ελληνικά νησιά: https://bit.ly/2vstQT3

Ένα ταξιδάκι στην Σκιάθο: https://bit.ly/2v0tZi1

Στην Πάρο και στην Νάξο τον αέρα μου να αλλάξω: https://bit.ly/2vXXZsG

Οι Σκανδιναβοί ανακάλυψαν την Αλόννησο: https://bit.ly/2uVtMuj

Η άγρια ομορφιά της Σαμοθράκης: https://bit.ly/2Hmsob2

Καψούρα με την Ελλάδα: https://bit.ly/3cjVFSr

Τελικά αυτό είναι το νησί της Αφροδίτης; https://bit.ly/2qkaUVx

Μια άλλη Ζάκυνθος: https://bit.ly/3dMSEdI

Ελαφονήσι: Ο παράδεισος επι της γης https://bit.ly/3fGoUAK

Πως διαμορφώθηκε η Σαντορίνη; https://bit.ly/2Z4ELmO

Ανακαλύψτε τα νησιά του Αργοσαρωνικού https://bit.ly/3bvvyGP

Σκορπιός: Το νησί του Ωνάση, αλλάζει https://bit.ly/2X37ar1

Πεταλιοί: Ο παράδεισος δεν είναι μακριά https://bit.ly/2WUtV03

Νησιά και αρχαία: Κορυφαίοι προορισμοί https://bit.ly/2M9IurP

Θαλάσσιες σπηλιές στα Ελληνικά νησιά https://bit.ly/2zsR16f

————————————–