Μιλάμε συνέχεια για τον Αλέκο Σακελλάριο και τον Γιάννη Δαλιανίδη, για τα έργα και τις ταινίες τους, αλλά ήρθε η ώρα να ασχοληθούμε και με έναν άλλο γίγαντα του Ελληνικού θεάτρου και κινηματογράφου. Τον Δημήτρη Ψαθά που ήταν το αντίπαλο δέος του Αλέκου Σακελλάριου.
Και αναφέρω τον Σακελλάριο γιατί κι’ εκείνος έγραφε σε εφημερίδες, για το θέατρο ή και το σινεμά. Βέβαια ο Σακελλάριος από κάποια στιγμή και μετά σκηνοθετούσε επίσης. Ο Ψαθάς παρέμεινε καρφωμένος στο γραφείο και την γραφομηχανή του, δίνοντας την μία επιτυχία μετά την άλλη.
Πριν περάσω στα έργα του να σας πω πως υπήρξε ο άνθρωπος με το μακράν Νο 1 πιο πολυδιαβασμένο καθημερινό χρονογράφημα στην εφημερίδα Τα Νέα, την εφημερίδα με τη μεγαλύτερη κυκλοφορία στην Ελλάδα. Ήταν η εποχή που δεν υπήρχε εφημερίδα χωρίς χρονογράφημα – στην πρώτη σελίδα παρακαλώ – το οποίο υπέγραφαν μεγάλοι Έλληνες λογοτέχνες, συγγραφείς βιβλίων και θεατρικών έργων. Ε, ο Ψαθάς έγραφε τα «Εύθυμα και Σοβαρά» – που είχαν πολιτική και κοινωνική θεματολογία, από το 1937 και επί τέσσερις δεκαετίες και έσκιζε.
Ο Δημήτρης Ψαθάς καταγόταν από την Τένεδο αλλά γεννήθηκε στην Τραπεζούντα του Πόντου τον Οκτώβριο του 1907. Το 1923, με τη Μικρασιατική καταστροφή, εγκαταστάθηκαν οικογενειακώς στην Αθήνα, όπου ολοκλήρωσε τις σπουδές του και αφιερώθηκε στη δημοσιογραφία, την ευθυμογραφία και το θέατρο. Εκτός από την καθημερινή του εργασία στην εφημερίδα, έγραφε και βιβλία όπως και θεατρικά έργα.
Το 1937 κυκλοφόρησε το πρώτο χιουμοριστικό του βιβλίο, “Η Θέμις έχει Κέφια”, με θέμα τα ευτράπελα των δικαστηρίων. Το 1938 κυκλοφορεί το επόμενο “Η Θέμις έχει Νεύρα”. Και τα δύο έσκισαν και στην μακρόχρονη πορεία του ακολούθησαν δεκάδες ακόμα βιβλία. Ανάμεσα σ’ αυτά δεν γίνεται να μην αναφέρουμε το συγκλονιστικό ιστορικό χρονικό 500 σελίδων, ένα ντοκουμέντο από τη ζωή, τους διωγμούς και την αντίσταση του ελληνισμού της ιδιαίτερης πατρίδας του, με τον τίτλο “Γη του Πόντου” (1966).
Η αλληλογραφία του από αναγνώστες στην εφημερίδα Τα Νέα, ήταν παροιμιώδης. Βουνά τα γράμματα.
Μια επιλογή θεατρικών έργων του
1940 Το Στραβόξυλο, το πρώτο θεατρικό του έργο,
1941 Μαντάμ Σουσού, κυκλοφόρησε πρώτα σε βιβλίο, ήταν τέτοια η επιτυχία του που το 1942 το διασκεύασε για το θέατρο.
1943 Οι ελαφρόμυαλοι.
1946 Ο Φον Δημητράκης,
1953 Ζητείται ψεύτης. Ένα έργο με διεθνή καριέρα. Διαβάστε τα πάντα εδώ: ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΨΕΥΤΗΣ – Μια απίστευτη επιτυχία https://bit.ly/3iFltN1
1954 Μικροί Φαρισαίοι,
1956 Ένας βλάκας και μισός
1958 Φωνάζει ο κλέφτης
1963 Η Χαρτοπαίχτρα
1965 Ξύπνα Βασίλη
1966 Ο αχόρταγος
1968 Ο κουτσομπόλης
1970 Οι ατίθασοι
1974 Το ανθρωπάκι
Με την Αλίκη και τον Γιάννη Γκιωνάκη
Τελευταία του βιβλία ήταν «Σε ήχο πλάγιο» (1973) και «Μαίηντ ιν Αμέρικα». Μετά τον θάνατό του κυκλοφόρησαν επιλογές χρονογραφημάτων του σε τρία βιβλία: “Στο καρφί και στο πέταλο” (1999), “Στου κουφού την πόρτα” (2001) και “Το εύθυμο καρνέ” (2002).
Πέθανε 13 Νοεμβρίου 1979
Ενώ όλα τα έργα που μετά τον πόλεμο ανέβαιναν στη σκηνή τα έφτιαχναν δίδυμα, π.χ. Τσιφόρος & Βασιλειάδης, Γιαλαμάς & Πρετεντέρης, Σακελάριος & Γιαννακόπουλος, ο Δημήτρης Ψαθάς έγραφε μόνος του. Το ένα έργο μετά το άλλο. Χαμός στους θιασάρχες ποιος θα εξασφαλίσει τα δικαιώματα στη νέα κωμωδία του Ψαθά.
Ο Δημήτρης Ψαθάς με τον Διονύση Παπαγιαννόπουλο, την Τζένη Καρέζη και τον Ντίνο Ηλιόπουλο.
Ο Δημήτρης Ψαθάς έγραψε το θεατρικό έργο “Πες τα Τιμολέων” («Φωνάζει ο κλέφτης»), που παίχτηκε σημειώνοντας τεράστια επιτυχία. Το 1958 από τον θίασο της Μαίρης Αρώνης, το 1959 από τον θίασο του Ντίνου Ηλιόπουλου και όταν το 1967 ξαναπαίχτηκε στο θέατρο «Αλάμπρα» το 1967 πρωταγωνιστές ήταν ο Κώστας Βουτσάς, η Σμαρούλα Γιούλη και ο Γιώργος Κωνσταντίνου. Το έργο (που είχε εξαιρετικές κριτικές), μεταφέρθηκε και στη μεγάλη οθόνη με πρωτοβουλία του Φιλοποίμενος Φίνου, ο οποίος μόλις έβλεπε κάποιο θεατρικό έργο να έχει απήχηση στο κοινό έσπευδε να εξασφαλίσει τα δικαιώματά του για τη μεγάλη οθόνη. Βέβαια στην ταινία άλλαξε το cast και τους τρεις βασικούς ρόλους έπαιξαν ο Ντίνος Ηλιόπουλος, η Ρένα Βλαχοπούλου και ο Διονύσης Παπαγιαννόπουλος. Στην φωτογραφία οι θεατρικοί πρωταγωνιστές του 1967, ο συγγραφέας και ο σκηνοθέτης Κωστής Μιχαηλίδης. ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΣ ΨΑΘΑ
Το θεατρικό έργο “Η χαρτοπαίχτρα” παρουσιάστηκε για πρώτη φορά από την κυρία Κατερίνα το 1963. Στο θέατρο επίσης ο ρόλος σημείωσε μεγάλη επιτυχία και από τη Μαίρη Αρώνη, στην παράσταση του Εθνικού θεάτρου το 1981. Με τον ρόλο αυτό αναμετρήθηκαν ακόμα στο θέατρο η Ρένα Βλαχοπούλου (δύο φορές – 1975 και 1993), η Άννα Παναγιωτοπούλου, η Υρώ Μανέ και η Φωτεινή Μπαξεβάνη (στο ΚΘΒΕ). Στην τηλεόραση την έπαιξε η Κατερίνα Γιουλάκη και στο ραδιόφωνο η Βίλμα Κύρου. Η ταινία του Δαλιανίδη γυρίστηκε το 1964 με την Ρένα Βλαχοπούλου στον βασικό ρόλο και τους: Λάμπρο Κωνσταντάρα, Κώστα Βουτσά, Χλόη Λιάσκου, Λίλη Παπαγιάννη, την Σαπφώ Νοταρά κ.α. (Στην επάνω φωτογραφία ο Ψαθάς με την κ. Κατερίνα και κάτω η Μαίρη Αρώνη με την Κατερίνα Χέλμη στο Εθνικό θέατρο στην σκηνή που την βάζει να φορέσει το σουτιέν).
Πολλά ήταν τα θεατρικά του που μεταφέρθηκαν και στο σινεμά κυρίως στην δεκαετία του ’60 με τεράστια επιτυχία. Δείτε μια λίστα κάτωθι.
Κινηματογραφικές μεταφορές των έργων του
1948 «Μαντάμ Σουσού», σενάριο Νίκου Τσιφόρου και σκηνοθεσία Τάκη Μουζενίδη, με πρωταγωνιστές τη Μαρίκα Νέζερ και τον Βασίλη Λογοθετίδη
1952 «Το στραβόξυλο», σενάριο – σκηνοθεσία Χρήστος Αποστόλου, πρωταγωνιστής ο Βασίλης Αργυρόπουλος
1959 «Να πεθερός, να μάλαμα» σενάριο – σκηνοθεσία Μάριος Νούσιας, με Ντίνο Ηλιόπουλο και Βασίλη Διαμαντόπουλο
1959 «Ένας βλάκας και μισός», σενάριο και σκηνοθεσία του Γιάννη Δαλιανίδη, με πρωταγωνιστή τον Χρήστο Ευθυμίου
1961 «Ζητείται ψεύτης» σενάριο – σκηνοθεσία Γιάννης Δαλιανίδης
1962 «Ο ατσίδας» σενάριο – σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη
1962 «Εταιρεία θαυμάτων» , σενάριο – σκηνοθεσία Στέφανος Στρατηγός, πρωταγωνιστής ο Δημήτρης Παπαμιχαήλ
1964 «Ο εαυτούλης μου», σενάριο – σκηνοθεσία Ορέστης Λάσκος
1965 «Φωνάζει ο κλέφτης», σε σενάριο και σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη
1965 «Η χαρτοπαίχτρα», σενάριο – σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη
1967 «Ο αχόρταγος» σε σενάριο Λάζαρου Μοντανάρη, σκηνοθεσία Ντίμη Δαδήρα και πρωταγωνιστή τον Γιάννη Γκιωνάκη
1969 «Το στραβόξυλο» δεύτερη κινηματογραφική μεταφορά του ομώνυμου έργου, σε σενάριο Ντίνου Δημόπουλου και σκηνοθεσία Ορέστη Λάσκου. Μεγάλη προσωπική επιτυχία του Γιάννη Γκιωνάκη.
1969 «Ξύπνα Βασίλη», σενάριο και σκηνοθεσία Γιάννη Δαλιανίδη
2010 «Ζητείται ψεύτης», το πιο πρόσφατο remake σε σενάριο και σκηνοθεσία Ιεροκλή Μιχαηλίδη, και πρωταγωνιστή τον ίδιο και τον Οδυσσέα Παπασπηλιόπουλο.
Η “Μαντάμ Σουσού” του Δημήτρη Ψαθά έχει μεταφερθεί 2 φορές στην τηλεόραση. Πρώτη τηλεοπτική Μαντάμ Σουσού ήταν η Άννα Παϊτατζή το 1972. Ο ρόλος της πήγαινε γάντι και το ταλέντο της τον απογείωσε. Η επιτυχία της ήταν μεγάλη, όπως και η πρόκληση, γιατί τον ρόλο είχαν σφραγίσει μεγάλες πρωταγωνίστριες: η Μαρίκα Νέζερ στην επιθεώρηση και στον κινηματογράφο (1948), η Κατερίνα Ανδρεάδη και η Μαίρη Αρώνη στο θέατρο και η Γεωργία Βασιλειάδου στο ραδιόφωνο. Η Άννα Παϊτατζή ήταν μια πολύ εύστοχη επιλογή του ίδιου του Δημήτρη Ψαθά, ο οποίος, για να καταλήξει, πέρασε οντισιόν αρκετές γνωστές ηθοποιούς της εποχής. Η δεύτερη τηλεοπτική ήταν το 1986 με την Άννα Παναγιωτοπούλου. Η πιο πρόσφατη Μαντάμ Σουσού στο θέατρο (περιοδεία και Αθήνα) ήταν η Δήμητρα Παπαδοπούλου (2018).
ΜΑΡΙΚΑ ΝΕΖΕΡ: Η πρώτη Μαντάμ Σουσού https://bit.ly/3lv3VWz
Μαρίκα Κοτοπούλη, Δημήτρης Ψαθάς, Βούλα Ζουμπουλάκη και Μελίνα Μερκούρη.
Δημήτρης Χορν, Μελίνα Μερκούρη και Δημήτρης Ψαθάς.
Με την Μαίρη Αρώνη και τον Μίμη Φωτόπουλο
Τότε που οι κορυφαίοι πολιτικοί πήγαιναν στο θέατρο. Ο Ψαθάς με τον Γεώργιο Παπανδρέου και δεξιά με τον Καραμανλή και τον Φρέντι Γερμανό.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΚΟΜΑ
ΑΛΕΚΟΣ ΣΑΚΕΛΛΑΡΙΟΣ: Ο άνθρωπος γραφομηχανή https://bit.ly/3wKkYHK
ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΑΛΙΑΝΙΔΗΣ: Ο χορευτής που έγινε Νο 1 σκηνοθέτης https://bit.ly/3DJ30bb
ΜΑΙΡΗ ΑΡΩΝΗ: Έκανε απεργία πείνας για να γίνει ηθοποιός https://bit.ly/2QZ5PRT
ΣΜΑΡΟΥΛΑ ΓΙΟΥΛΗ: Το παιδί θαύμα https://bit.ly/2WRgeki
ΜΙΜΗΣ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ: Ήταν περιπτωσάρα https://bit.ly/387kNLf
ΑΝΝΑ ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΥ: «Ο πατέρας μου ο Μίμης Φωτόπουλος» https://bit.ly/2WlbwcT
ΠΟΛΥΝΑ ΓΚΙΩΝΑΚΗ: Ο μπαμπάς μου, ο Γιάννης Γκιωνάκης https://bit.ly/3qzE4wA
“Να μάχεσαι ορισμένες εκδηλώσεις της ζωής – ασχήμιας, αδικίας, βαναυσότητας – με αντικειμενικό σκοπό να βοηθήσεις στο καλύτερο, είναι για μένα μια αποστολή άξια της ανθρώπινης υπόστασης.”
