Κακώς, πολύ κακώς ο αγκυλωτός σταυρός, γνωστός και ως Σβάστικα, θεωρείται σύμβολο του Ναζισμού. Περνώντας για μια ακόμη φορά έξω από το Νομισματικό Μουσείο στην Πανεπιστημίου, είδα στα κάγκελα πάλι την σβάστικα, και αποφάσισα να κάνω αυτό το άρθρο. Έψαξα, διάβασα και γράφω….
Η σβάστικα, στα σανσκριτικά स्वस्तिक, (δεξιόστροφος αγκυλωτός σταυρός 卐) και η “σωβάστικα” (αριστερόστροφος 卍) είναι ένα πανάρχαιο σταυροειδές σύμβολο, ένα ιερό σύμβολο του Ινδουισμού, του Βουδισμού και του Ζαϊνισμού, ενώ την συναντάμε και σε πολλούς άλλους πολιτισμούς, όπως της Αρχαίας Ελλάδας, των Περσών και των πολιτισμών των ιθαγενών της Βόρειας Αμερικής της προ- κολομβιανής περιόδου, καθώς και των αρχαίων σκανδιναβικών φυλών (Βίκινγκς) οι οποίοι την θεωρούσαν ως σύμβολο “παθητικής” προστασίας και ευημερίας. Και ο σταυρός προυπήρξε ως αρχαίο σύμβολο προτού τον οικειοποιηθούν οι Χριστιανοί.
Κατά τη διάρκεια του 20ου αιώνα όμως, η σβάστικα συνδέθηκε με τον Ναζισμό εξαιτίας της χρήσης του συμβόλου στη Ναζιστική Γερμανία. Το γεγονός αυτό είχε ως συνέπεια το σύμβολο να έχει μετατραπεί για πολλούς σε ταμπού κυρίως στη Δύση. Η χρήση του και από τους Νεοναζί αργότερα, έχει επισκιάσει την αρχαιότερη σημασία του συμβόλου σε Ευρώπη και Αμερική.
Ο αγκυλωτός σταυρός έχει μια εκτενή ιστορία. Το μοτίβο φαίνεται να χρησιμοποιείται για πρώτη φορά στη νεολιθική Ινδία. Το σύμβολο έχει επίσης μια αρχαία ιστορία στην Ευρώπη, που εμφανίζεται στα χειροποίητα αντικείμενα από τους προ-χριστιανικούς ευρωπαϊκούς πολιτισμούς. Στην αρχαιότητα, ο αγκυλωτός σταυρός χρησιμοποιήθηκε εκτενώς από τους Ινδούς, τους Χετταίους, τους Κέλτες και τους Έλληνες.
Ήταν ένα ιερό σύμβολο των αρχαίων θρησκειών με πέρα από δισεκατομμύρια πιστούς παγκοσμίως, που καθιστούν τον αγκυλωτό σταυρό πανταχού παρόντα τόσο στην ιστορική όσο και στην σύγχρονη κοινωνία. Το σύμβολο της σβάστικας χρησιμοποιήθηκε εκτενέστατα στην Αρχαία Ελλάδα. Ήταν σύμβολο του Δία. Ο αγκυλωτός σταυρός, σβάστικα, ή μάλλον ο τετρα-αγκυλωτός σταυρός, είναι ένα αρχαίο σύμβολο, επίσης γνωστό κι ως σβάστικα. Ο αγκυλωτός σταυρός προέρχεται από το γεγονός ότι αποτελείται από δύο διπλά (ενωμένα) ελληνικά γάμμα (Γ) – γράμματα. Για να καταλάβαιτε οι αρχαίες Ελληνίδες ιέρειες έκαναν τατουάζ το σύμβολο.
Στο δυτικό κόσμο, το σύμβολο γνώρισε μια αναβίωση μετά από τις αρχαιολογικές ανασκαφές του Ερρίκου Σλήμαν στα τέλη του 19ου αιώνα, ο οποίος ανακάλυψε το σύμβολο στην περιοχή της αρχαίαςς Τροίας και το συνέδεσε με τις αρχαίες μεταναστεύσεις των Πρωτο-Ινδο-Ευρωπαίων. Τον συνέδεσε με τις παρόμοιες μορφές που βρέθηκαν στα αρχαία δοχεία στη Γερμανία, και θεωρητικολόγησε ότι ο αγκυλωτός σταυρός ήταν ένα “σημαντικό θρησκευτικό σύμβολο των μακρινών προγόνων μας”, και ότι συνδέει τους Γερμανικούς, Ελληνικούς και Ινδο-Ιρανούς πολιτισμούς. Μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα, χρησιμοποιήθηκε ευρέως παγκοσμίως και θεωρήθηκε ως σύμβολο καλής τύχης και επιτυχίας.
Για πολλούς ο αγκυλωτός σταυρός ήταν ένα σύμβολο της “άριας” ταυτότητας, γι’ αυτό και τον οικειοποιήθηκαν οι Γερμανοί Nazi.
Μετά από την υιοθέτησή του από τους Ναζί του Χίτλερ, ο αγκυλωτός σταυρός έχει συνδεθεί με το φασισμό, το ρατσισμό, τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο, και το ολοκαύτωμα. Ο αγκυλωτός σταυρός παραμένει μέχρι σήμερα ένα κύριο σύμβολο των νεοναζί, και χρησιμοποιείται τακτικά από τις ομάδες ενεργών στελεχών για να δηλώσουν την ναζιστική συμπεριφορά των οργανώσεων και των ατόμων τους.
Η πανταχού παρουσία του αγκυλωτού σταυρού εξηγείται εύκολα αν υποθέσουμε ότι είναι μια πολύ απλή μορφή που ανακαλύφτηκε ανεξάρτητα και κατά τύχη σε διάφορες κοινωνίες
Κολιέ από ανασκαφές στο Kaluraz, Guilan, πρώτη χιλιετία π.Χ. (Εθνικό Μουσείο Ιράν)
Έχουν βρεθεί πάρα πολλά δείγματα χρήσης της σβάστικας σε αντικείμενα αρχαίας ελληνο-ρωμαϊκής τέχνης, όπως σε ρούχα, αγκράφες, πανοπλίες και σε αγγεία.
Μπορντούρες με συνδεδεμένους αγκυλωτούς σταυρούς ήταν ένα συνηθισμένο αρχιτεκτονικό μοτίβο στην Αρχαία Ρώμη και συναντάται ακόμα και σε πιο πρόσφατα κτήρια ως νεοκλασικό στοιχείο.
Ακόμα και διακοσμητικά πήλινα κεραμίδια με αγκυλωτούς σταυρούς έχουν βρεθεί σε πολλά μέρη του κόσμου συμπεριλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών στις αρχές του 20ού αιώνα. Όπως και νομίσματα φυσικά….
Πολλές παλιότερες εκδόσεις βιβλίων του Ράντγιαρντ Κίπλινγκ έχουν μία σβάστικα τυπωμένη στο εξώφυλλο, συνδυασμένη με την εικόνα ενός ελέφαντα που φέρει ένα λουλούδι. Η χρήση της σβάστικας από τον Κίπλινγκ βασίστηκε στο ινδικό σύμβολο του ήλιου που φέρνει καλή τύχη και στην αντίστοιχη σανσκριτική λέξη που σημαίνει “τυχερός” και “ευημερία”. Ο Κίπλινγκ χρησιμοποιούσε το σύμβολο της σβάστικας και με τους δύο προσανατολισμούς (αριστερόστροφη και δεξιόστροφη). Όταν στη Γερμανία ήρθαν στην εξουσία οι Ναζί και σφετερίστηκαν τη σβάστικα, ο Κίπλινγκ έδωσε την εντολή να μην κοσμεί πλέον τα βιβλία του.
Άγαλμα του Βούδα. Στο στήθος του η σβάστικα, παραδοσιακό κινέζικο σύμβολο ειρήνης, αρμονίας, ισότητας και ισορροπίας.
Σχέδια αγκυλωτών σταυρών σε αμφορείς και στο πέπλο μιας κόρης. (Μουσείο Ακρόπολης)
Αγκυλωτός σταυρός σε Ρωμαϊκό μωσαϊκό.
Ο αγκυλωτός σταυρός είναι συχνό μοτίβο σχεδίου στην σύγχρονη αρχιτεκτονική και σε έργα τέχνης στην Ινδία καθώς επίσης και στην Ευρώπη.
Η σβάστικα στα κάγκελα του Νομισματικού Μουσείου στην οδό Πανεπιστημίου.
—————————————————–
Στην ενότητα COSMOS θα βρείτε πολλά άρθρα με θέματα και προσωπικότητες απ’ όλο τον κόσμο.
https://www.nikosonline.gr/category/cosmos/
Λέγεται και τετράγαμμα. Αν δεν κάνω λάθος η Σβάστικα λεγόταν Σωστική και είναι το σύμβολο του καλού και το Θεού Απόλλωνα, καί όχι του Διός αφού συμβολίζει τον Ήλιο. Το βρίσκουν όπου πήγαν ή ήταν Έλληνες.
Πολύ καλό και σωστό άρθρο απλά οι Γερμανοί σοσιαλδημοκράτες..για να μην ξεχνάμε ότι ακόμα και οι ΝΑΖΙ στο όνομα της δημοκρατίας και του σοσιαλισμού τα έκαναν όλα!! και μαζί με την εταιρεία της ΘΟΥΛΗΣ άλλαξαν σε αριστερόστροφη την σβάστικα με κίνηση προς τα δεξιά όπως και πολλά σύμβολα από την Ρουνικη αλφάβητο
Όσο για το σχήμα του σταυρού, πριν “ανακαινιστεί” το μουσείο του Ηρακλείου είχα δει εκεί ισόπλευρο σταυρό που χρονολογούνταν από το 1400 π.Χ. Μετά την ανακαίνιση( ο Θεός να την κάνει ανακαίνιση) ξαναπήγα αλλά δεν το βρήκα στις προθήκες του μουσείου. Κρίμα, διότι έχει πολύ σημαντικά ευρήματα, αλλά χαντακωμένα!
Έτσι για να πάρουμε μια γεύση του τι επικρατεί στα άθλια Ελληνικά μουσεία – που έχουν τέτοιους θησαυρούς! Πρέπει να τους κράζουμε συνέχεια