Το Μουσείο Picasso στο Παρίσι

Η ανακαίνιση του Μουσείου Πικάσο στο Παρίσι κόστισε 52 εκατομμύρια ευρώ και την καριέρα της προέδρου του. Η μεγαλύτερη συλλογή έργων του ζωγράφου, επιτέλους, υποδέχεται ξανά το κοινό μετά από περιπέτειες και διαμάχες πέντε ετών και με καινούργιο διευθυντή.

Το 1964 κυκλοφόρησε το βιβλίο «Η ζωή με τον Πικάσο», που ήταν καταπέλτης. Ένας σκανδαλιστικός απολογισμός της δεκαετούς σχέσης της ζωγράφου Francoise Gilot – μούσας και μητέρας του Claude και της Paloma, με τον κορυφαίο ζωγράφο του 20ου αιώνα.

Εκείνος, έχοντας αποτύχει να αποτρέψει την έκδοση του βιβλίου, επιχείρησε να κόψει κάθε επικοινωνία μαζί τους και τους απαγόρευσε να τον επισκέπτονται στο εξής στο σπίτι του στις Κάννες. Έντεκα χρόνια μετά το χωρισμό τους, η Ζιλό είχε επιδοθεί στη σκιαγράφηση της ανθρώπινης πλευράς του ιδιοφυούς καλλιτέχνη, περιγράφοντας με σχεδόν ντροπιαστικές λεπτομέρειες τη σκληρότητα και το σαδισμό με τον οποίο την αντιμετώπιζε ως γυναίκα. Το βιβλίο πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα μέσα σε μερικούς μήνες και μεταφράστηκε σε 12 γλώσσες.

Μέχρι το θάνατο του πατέρα του τον Απρίλιο του 1973, και ενώ ο Claude είχε καταφέρει να τον συναντήσει ελάχιστες φορές, η χήρα του Πικάσο, Jacqueline, δεν επέτρεψε ούτε στον ίδιο ούτε στην αδερφή του να παρευρεθούν στην κηδεία. Τρία χρόνια νωρίτερα, οι δυο τους είχαν επιχειρήσει διά της δικαστικής οδού να αναγνωριστούν ως νόμιμοι κληρονόμοι του – ήταν παιδιά εκτός γάμου, δεν κέρδισαν όμως την υπόθεση. Τη λύση έδωσε σύντομα η αλλαγή της σχετικής γαλλικής νομοθεσίας με την αναγνώριση δικαιωμάτων νόμιμων τέκνων και στα νόθα, αποκαθιστώντας τόσο τον Claude και την Paloma όσο και την ετεροθαλή τους αδελφή Maya, την κόρη του Πικάσο από την ερωμένη του Marie Therese Walter, ως κληρονόμους του μεγάλου ζωγράφου – μαζί φυσικά με τον γιο του Paulo από το γάμο με την Ουκρανή Olga Stepanovna Khokhlova.

Μια τεράστια περιουσία αντικείμενο έριδας

Η τεράστια παρακαταθήκη που άφησε πίσω του ο Πικάσο θα αποτελούσε για χρόνια αντικείμενο έριδας μεταξύ των μελών της οικογένειας του. Γραπτή διαθήκη δεν υπήρχε και η περιουσία, περίπου 70.000 έργα τέχνης, ήταν ανυπολόγιστης αξίας. Χρειάστηκαν αρκετά χρόνια και μερικοί θάνατοι – του εγγονού του Pablito, που αυτοκτόνησε πληγωμένος επειδή η Jacqueline τού απαγόρευσε να πάει στην κηδεία του παππού του, του γιου του Paulo, που πέθανε κατεστραμμένος από το αλκοόλ το 1975, και της ερωμένης του Μαρί -Τερέζ Γουόλτερ, που απαγχονίστηκε το 1977 – ώστε ο Claude, ο μοναδικός πια εν ζωή γιος του, να αναλάβει εξ ολοκλήρου τη διαχείριση της καλλιτεχνικής κληρονομιάς του Πάμπλο Πικάσο. Και να διαδραματίσει, σε αρκετές περιπτώσεις, τον ενωτικό ρόλο που ο πατέρας του δεν κατάφερε ποτέ να έχει.

Με τα πνεύματα να έχουν ηρεμήσει αρκετά, το 1979 η οικογένεια Πικάσο – υπό την καθοδήγηση του Claude, προχώρησε σε μια τεράστια δωρεά προς το γαλλικό κράτος, προκειμένου να αποπληρώσει τον υπέρογκο φόρο κληρονομιάς. Συνολικά 5.000 πίνακες, σχέδια, σκίτσα, γλυπτά, κεραμικά, χαρακτικά και εικονογραφήσεις, 200.000 αντικείμενα από το προσωπικό του αρχείο και 150 έργα άλλων εικαστικών από την ιδιωτική του συλλογή, μεταξύ των οποίων Ντεγκά, Σεζάν, Ρουσό κ.α. βρήκαν μόνιμη στέγη στο Hotel Sale, μια ιστορική έπαυλη του 17ου αιώνα στην παριζιάνικη συνοικία Μαρέ. Έτσι το Μουσείο Πικάσο άνοιξε πανηγυρικά τις πύλες του στο κοινό το 1985, έχοντας να επιδείξει τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του ζωγράφου στον κόσμο.

Το Μουσείο Picasso

Πριν από πέντε χρόνια, αποφασίστηκε το κλείσιμο του μουσείου για ριζική ανακαίνιση, που κόστισε 52 εκατομμύρια ευρώ, διπλασίασε τον εκθεσιακό χώρο του, βελτίωσε τις εγκαταστάσεις του με την προσθήκη νέας εισόδου, αμφιθεάτρου πολυμέσων και κήπου εμπνευσμένου από το κίνημα του κυβισμού. Συγχρόνως οδήγησε στη θυελλώδη απομάκρυνση της προέδρου του μουσείου, Anne Baldassari.

Ο Claude Picasso δεν συμφώνησε ποτέ με την αποχώρηση της Baldassari. Αντίθετα, πριν ακόμα ανακοινωθεί το όνομα του διαδόχου της, υποστήριξε ότι θα θεωρήσει «παρείσακτο» όποιον και αν αναλάβει τα καθήκοντά της. Εξάλλου, ποτέ δεν έκρυψε τη βαθιά εκτίμηση που έτρεφε για την παθιασμένη ερευνήτρια που ξεκίνησε να εργάζεται στα αρχεία του μουσείου το 1992, για να αποκτήσει σύντομα διεθνή φήμη για τις γνώσεις, την κατάρτισή της αλλά και την εξαιρετική δουλειά της ως επιμελήτρια εκθέσεων Πικάσο. Η συμμετοχή της στο στήσιμο ενός από τα μεγαλύτερα εικαστικά Blockbuster όλων των εποχών, της έκθεσης Matisse – Picasso, που συνδιοργανώθηκε το 2002 από την Tate Modern του Λονδίνου, το ΜοΜΑ της Νέας Υόρκης, το Centre Pompidou και το Μουσείο Πικάσο στο Παρίσι, υπήρξε από τις πιο χαρακτηριστικές.

Δεν γινόταν όμως αλλιώς. Έπρεπε να φύγει. Οι επικριτές της μιλούν για αλαζονική και αυταρχική συμπεριφορά προς πάσα κατεύθυνση αλλά και για κάκιστες σχέσεις με ομολόγους της άλλων μουσείων. Τώρα, η θύελλα έχει κοπάσει και όλα μοιάζουν να βαίνουν καλά. Το Μουσείο ξανάνοιξε.

Φωτογραφίες Νίκος Μουρατίδης (από το 2007, πριν γίνει η ανακαίνιση)

Διαβάστε επίσης

Pablo Picasso, ήταν κάποτε παιδάκι: https://bit.ly/2zHZixv

Ο Picasso και η Αρχαία Ελλάδα: https://bit.ly/2SGHoVb

Η ερωτική χρονιά του Picasso: https://bit.ly/2l36L7Y

Παίζει τον Picasso: https://bit.ly/2GCgCbk

Picasso, 10 σπουδαία έργα: https://bit.ly/2Gy6nsG

Όλη η ιστορία της Guernica: https://bit.ly/2wscjLv

Αυτή είναι απο άλλο ταξίδι – στην Μαδρίτη – στο Μουσείο Reina Sofia

————————————————