ΓΥΝΑΙΚΕΣ

Μια λεσβία, μισογύνης!

Ήταν απόλυτα άθεη. Δεν ένοιωθε ποτέ άνετα με έγχρωμους ανθρώπους και διατύπωνε συχνά την αντίθεσή της για το κράτος του Ισραήλ και την «επιρροή» των Ισραηλιτών. Είχε επίσης κατηγορηθεί για μισογυνισμό. Η Patricia Highsmith είναι από τις ιδιάζουσες περιπτώσεις γυναίκας και συγγραφέως. Σήμερα μ’ αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να την καταλάβουμε - κοινώς να μπούμε στο μυαλό της.

Από

Νίκος Μουρατίδης

4 Φεβρουαρίου, 2023

6904

Ήταν απόλυτα άθεη. Δεν ένοιωθε ποτέ άνετα με έγχρωμους ανθρώπους και διατύπωνε συχνά την αντίθεσή της για το κράτος του Ισραήλ και την «επιρροή» των Ισραηλιτών. Είχε επίσης κατηγορηθεί για μισογυνισμό. Η Patricia Highsmith είναι από τις ιδιάζουσες περιπτώσεις γυναίκας και συγγραφέως. Σήμερα μ’ αυτό το άρθρο θα προσπαθήσουμε να μάθουμε γι αυτήν και ίσως να την καταλάβουμε.

Πάρα πολλές ταινίες που έχουμε αγαπήσει είναι βασισμένες σε δικά της διηγήματα ή μυθιστορήματα, όπως για παράδειγμα το πρώτο της μυθιστόρημα «Ξένοι στο Τρένο» (Strangers on a Train). Το βιβλίο είχε σχετική επιτυχία όταν πρωτοεμφανίστηκε το 1950, όμως η κινηματογραφική του μεταφορά από τον Άλφρεντ Χίτσκοκ το 1951, έστειλε την καριέρα και τη φήμη της στα ύψη. Σύντομα έγινε γνωστή ως συγγραφέας συγκλονιστικών ψυχολογικών θρίλερ, γεμάτων ειρωνεία και με έντονο σοκαριστικό ύφος.

Η Πατρίσια Χάισμιθ (Patricia Highsmith), γεννήθηκε 19 Ιανουαρίου του 1921 και πέθανε στις 4 Φεβρουαρίου του 1995. Ήταν Αμερικανίδα συγγραφέας ευρύτερα γνωστή για τα ψυχολογικά θρίλερ της, από τα οποία έχουν προκύψει πάνω από 20 κινηματογραφικές ταινίες. Το πρώτο της μυθιστόρημα, «Ξένοι στο Τρένο», έχει διασκευαστεί αρκετές φορές για το θέατρο και τον κινηματογράφο. Τα βιβλία της έχουν υμνηθεί από διάφορους συγγραφείς και κριτικούς ως καλλιτεχνικές δημιουργίες μεγάλης ομορφιάς και πολυπλοκότητας.

Το όνομα στο πιστοποιητικό γεννήσεώς της ήταν Μαίρη Πατρίσια Πλάνγκμαν. Ήταν το μοναχοπαίδι του καλλιτέχνη Τζέι Μπερνάρντ Πλάνγκμαν και της γυναίκας του, Μαίρη Κόατς. Το ζευγάρι πήρε διαζύγιο δέκα μέρες πριν την γέννηση της κόρης τους. Το 1927 η 6χρονη Πατρίτσια, η μητέρα της και ο πατριός της, ο καλλιτέχνης Στάνλεϊ Χάισμιθ (τον οποίον η μητέρα της είχε παντρευτεί το 1924, και ο οποίος υιοθέτησε την μικρή, δίνοντάς της το επίθετο Χάισμιθ), μετακόμισαν στην Νέα Υόρκη, όπου έζησαν κυρίως στο Μανχάταν αλλά και στην Αστόρια. Η Πατρίσια Χάισμιθ είχε μια έντονη, πολύπλοκη σχέση με τη μητέρα της και δεν εκτιμούσε τον πατριό της. Η ίδια ισχυριζόταν ότι η μητέρα της, της είχε πει πως είχε προσπαθήσει να αποβάλει όταν ήταν έγκυος, πίνοντας νέφτι. Ποτέ της δεν ξεπέρασε αυτή τη σχέση αγάπης-μίσους, η οποία στοίχειωνε την υπόλοιπη ζωή της και υπήρξε η έμπνευση για το διήγημα «Η Χελώνα» («The Terrapin», 1962), στο οποίο ένα νεαρό αγόρι μαχαιρώνει μέχρι θανάτου τη μητέρα του.

Σε ηλικία οκτώ ετών, ανακάλυψε το βιβλίο του Καρλ Μένιγκερ «Ο Ανθρώπινος Νους» («The Human Mind», 1930), ένα βιβλίο-σταθμό στην ιστορία της ψυχιατρικής, το οποίο επιχειρούσε να διαλύσει τις προκαταλήψεις απέναντι στους ψυχικά άρρωστους. Η μικρή εντυπωσιάστηκε από τις περιγραφές ασθενών που έπασχαν από πυρομανία και σχιζοφρένεια.

Το δεύτερο μυθιστόρημα της Χάισμιθ, «Η Τιμή του Αλατιού» («The Price of Salt», 1952), εκδόθηκε με το ψευδώνυμο Κλαιρ Μόργκαν, και πούλησε πάνω από ένα εκατομμύριο αντίτυπα. Προκάλεσε αίσθηση γιατί ήταν από τα πρώτα λεσβιακά μυθιστορήματα με ευτυχισμένο τέλος. Δεν επέτρεψε να συνδεθεί το όνομά της με αυτό το βιβλίο, μέχρι αρκετά αργά στη ζωή της, πιθανότατα επειδή είχε χρησιμοποιήσει πολλά στοιχεία από την προσωπική της ζωή στην συγγραφή του. (Η ταινία Carol με την Cate Blanchett και την Rooney Mara)

Στα περισσότερα μυθιστορήματα της, υπήρχαν ομοφυλοφιλικοί υπαινιγμοί

Ο χαρακτήρας του Tom Ripley που δημιούργησε – ένας ανήθικος, σεξουαλικά αμφιταλαντευόμενος απατεώνας και περιστασιακός δολοφόνος – πρωταγωνιστεί σε συνολικά πέντε βιβλία της. Έγιναν πολλές ταινίες με τον Ripley με πιο γνωστές, αυτήν του Ρενέ Κλεμέντ με τον τίτλο «Plein Soleil» (1960, ελληνικός τίτλος «Γυμνοί στον Ήλιο»). Η ταινία έκανε διάσημο τον Αλέν Ντελόν, τον οποίο η ίδια η Χάισμιθ χαρακτήρισε ως τον ιδανικό Ripley. Η επόμενη μεταφορά του μυθιστορήματος στην οθόνη έγινε το 1999, με τον τίτλο «Ο ταλαντούχος κύριος Ripley» σε σκηνοθεσία Άντονι Μιγκέλα. Στην ταινία πρωταγωνιστούσαν ο Matt Damon, ο Jude Law, η Gwyneth Paltrow και ο Philip Seymour Hoffman.

“Οι άνθρωποι είναι απόλυτα προβλέψιμοι και το μόνο που τους κάνει συναρπαστικούς είναι η τέχνη. Μόνο αυτή μπορεί να μετατρέψει καντάρια κανονικότητας σε θανατηφόρο –κυριολεκτικά και μεταφορικά– στυλ.” Tom Ripley

Κάποιοι από τους ανθρώπους που τη γνώρισαν την περιγράφουν ως άτομο που δεν αγαπούσε τους ανθρώπους, στα όρια της μισανθρωπίας. Είναι διάσημη για το ότι προτιμούσε την παρέα των κατοικίδιων της και κάποτε είχε πει: «Η φαντασία μου λειτουργεί πολύ καλύτερα όταν δεν είμαι υποχρεωμένη να μιλάω με ανθρώπους». Λάτρευε τις γάτες και είχε περίπου τριακόσια σαλιγκάρια στον κήπο του σπιτιού της στο Σάφολκ όταν ζούσε στην Αγγλία. Είχε εμφανιστεί σε ένα κοκτέιλ πάρτι στο Λονδίνο κρατώντας μια τεράστια τσάντα, η οποία περιείχε ένα μαρούλι και περίπου εκατό σαλιγκάρια τα οποία είπε πως τα έφερε για να της κάνουν παρέα εκείνο το βράδυ.

«Ήταν ένας κακός, σκληρός, άκαρδος άνθρωπος που δεν αγαπούσε κανέναν και κανένας δε μπορούσε να την αγαπήσει. Δεν κατάλαβα ποτέ πως κάποιο ανθρώπινο πλάσμα μπορούσε να είναι τόσο αδυσώπητα φρικτό». Ότο Πέντσλερ (εκδότης)

Οι σχέσεις της Χάισμιθ ήταν αποκλειστικά με γυναίκες, εκτός από μια σχέση με τον συγγραφέα Μαρκ Μπραντέλ το 1949. Λάτρευε τις ξυλουργικές εργασίες και είχε φτιάξει αρκετά έπιπλα μόνη της. Εργαζόταν διαρκώς και ασταμάτητα. Προς το τέλος της ζωής της, περπατούσε σκυφτή, με έντονη κύφωση από την οστεοπόρωση. Παρόλο που τα 22 βιβλία και οι οκτώ συλλογές διηγημάτων που έγραψε έτυχαν θερμότατης υποδοχής, κυρίως εκτός των Η.Π.Α, η ίδια προτιμούσε πάντα η ιδιωτική της ζωή να παραμένει εκτός δημοσιότητας. Είχε φιλικές σχέσεις και αλληλογραφούσε τακτικά με αρκετούς συγγραφείς. Εμπνεόταν πολύ από την τέχνη και από το ζωικό βασίλειο. Από το 1963, κατοικούσε αποκλειστικά στην Ευρώπη.

Ήταν απότομη, δύσκολος άνθρωπος… όμως μίλαγε ξεκάθαρα, είχε ένα στεγνό χιούμορ και όταν ήθελε, ήταν πολύ καλή στην παρέα.

«Σε όλους τους δαίμονες, τις απληστίες, τα πάθη, τις ζήλιες, τους έρωτες και τα μίση, τις παράξενες επιθυμίες, τους φανταστικούς και υπαρκτούς εχθρούς, στον στρατό από αναμνήσεις με τις οποίες δίνω καθημερινά μάχη, εύχομαι να είναι πάντα εκεί και να μη με αφήσουν ποτέ σε ησυχία» Patricia Highsmith