Για την Μελίνα (μέρος πρώτο)

H αιώνια Ελληνίδα

Όλη της η ζωή ήταν γεμάτη έρωτα, δυνατές φιλίες, όνειρα, ελπίδες, αγωνίες και αγώνες. Η Μελίνα Μερκούρη ήταν μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες του 20ού αιώνα. Κορυφαία αγωνίστρια της Δημοκρατίας στον αγώνα κατά της χούντας, διεθνής ηθοποιός του θεάτρου και του κινηματογράφου και με ερμηνείες που έχουν συζητηθεί και βραβευτεί.

————————————–

Τα πρώτα χρόνια

Τη βάφτισαν Αμαλία – Μαρία, δεν τη φώναξαν όμως έτσι ποτέ, γιατί ο παππούς της την φώναζε Μελίνα. Από τότε πολλές φορές δεν χρειαζόταν καν το επίθετο “Μερκούρη” για να συστηθεί. Ήταν η Μελίνα όλων των Ελλήνων, αλλά και η Μελίνα των ξένων. Η Μελίνα Μερκούρη γεννήθηκε στην Αθήνα, στις 18 Οκτωβρίου του 1920. Καταγόταν από οικογένεια πολιτικών και ήταν η αγαπημένη εγγονή του Σπύρου Μερκούρη, ενός από τους πιο επιτυχημένους και δημοφιλείς Δημάρχους της Αθήνας για περισσότερα από 20 χρόνια. Στο σπίτι του μεγάλωσε, δίπλα του έκανε τις πρώτες δημόσιες εμφανίσεις της σε νηπιακή ηλικία.

Συναρπαζόταν από τότε από τις εκδηλώσεις λατρείας του κόσμου, έστω και αν απευθύνονταν στον “Μεγάλο Σπύρο” όπως όλοι φώναζαν τον παππού της. Η ίδια τον λάτρευε και όταν την έπαιρνε αγκαλιά, πάντα μα πάντα του έλεγε: «παππού τι ωραία που μυρίζεις»! Κι’ εκείνος τρελαινόταν. Δίπλα του έμαθε τους κανόνες της δημοκρατικότητας αλλά και την τέχνη του να συνομιλείς ισότιμα με όλους. Πατέρας της ήταν ο Σταμάτης Μερκούρης, βουλευτής για περισσότερα από 30 χρόνια, που είχε χρηματίσει και υπουργός Δημόσιας Τάξης και Δημοσίων Έργων. Μητέρα της, η Ειρήνη Λάππα, που ανήκε σε μια από τις καλύτερες αθηναϊκές οικογένειες. Το ζευγάρι απέκτησε και έναν γιο, μικρότερο από την Μελίνα, τον Σπύρο. Αργότερα χώρισαν, δημιούργησαν νέες οικογένειες, και η Μελίνα έζησε στο σπίτι του παππού της.

Την πρώτη θεατρική της πρόβα η Μελίνα την έκανε μπροστά στον καθρέφτη, προσπαθώντας να καταφέρει να κυλήσουν κάποια δάκρυα σε κατάλληλη στιγμή, προκειμένου να πειστούν οι δικοί της να της αγοράσουν κάτι που επιθυμούσε. Ήταν μόλις πέντε ετών. Σε ηλικία δέκα ετών, “ντεμπουτάρισε” στις Σπέτσες, στο τραπέζι ενός καφενείου, όπου τη χειροκρότησαν θερμά όλοι οι θαμώνες. Η μητέρα της όμως, μόλις πληροφορήθηκε ότι η κόρη της έδινε αυτοσχέδια παράσταση, έτρεξε και της άστραψε ένα μεγαλοπρεπές χαστούκι. Δεν ήθελε με κανένα τρόπο το παιδί της να γίνει… θεατρίνα!

Παιδί ανήσυχο, και με το μυαλό προσηλωμένο σε οτιδήποτε άλλο εκτός από τα μαθήματα του σχολείου, ήταν από τις χειρότερες μαθήτριες. Όταν ο παππούς Σπύρος πεθαίνει, η μικρή Μελίνα αισθάνεται για πρώτη φορά στη ζωή της εγκαταλελειμμένη και από αντίδραση μάλλον παντρεύεται τον Πάνο Χαροκόπο, που ήταν τρελά ερωτευμένος μαζί της, και που της υποσχέθηκε ότι θα την αφήσει να ασχοληθεί με το πάθος της, το θέατρο.

Παντρεύονται κρυφά σ’ ένα εκκλησάκι στην Καλαμάτα, και έστειλαν στις οικογένειές ένα τηλεγράφημα που έλεγε:“Γάμος ετελέσθη”.

Η Μελίνα σε μια από τις πρώτες της εμφανίσεις με την μεγάλη Μαρίκα Κοτοπούλη και δεξιά, σπουδάστρια.

Η Μελίνα ηθοποιός

Όταν έδωσε εξετάσεις στη Δραματική Σχολή του Εθνικού θεάτρου, απήγγειλε ένα ποίημα του Κώστα Καρυωτάκη. Ανάμεσα στους εξεταστές της, και ο μέγας Αιμίλιος Βεάκης. Έγινε δεκτή πανηγυρικά και την ανέλαβε ο Δημήτρης Ροντήρης. Διέγνωσε μέσα της την τραγωδό και την έβαλε να δουλεύει σκληρά. Αποφοίτησε το 1944 και αμέσως εντάσσεται στο δυναμικό του Εθνικού θεάτρου, όπου ερμηνεύει μικρούς ρόλους στην κεντρική σκηνή και στη σκηνή του Πειραιά. Το 1945 ερμηνεύει τον πρώτο της πρωταγωνιστικό ρόλο, το ρόλο της Λαβίνια στο έργο του Ευγένιου Ο’ Νηλ “Το πένθος ταιριάζει στην Ηλέκτρα”, με τον θίασο της κ. Κατερίνας. Ένα ρόλο που δεν της πήγαινε καθόλου, γι’ αυτό και ήταν χάλια.

Πύρρος Σπυρομήλιος: Ο πρώτος μεγάλος έρωτας της Μελίνας https://bit.ly/36ENkuR

Η πρώτη της όμως μεγάλη επιτυχία έρχεται με το “Λεωφορείον ο πόθος” του Τενεσί Ουίλιαμς, παράσταση του “θεάτρου τέχνης”, όπου ερμηνεύει το ρόλο της Μπλάνς Ντυμπουά. Συνεχίζει τη συνεργασία της με τον Κάρολο Κουν και το “Θέατρο Τέχνης” και εμφανίζεται σε έργα μεγάλων συγγραφέων, μέχρι που αποφασίζει να δοκιμάσει την τύχη της στο εξωτερικό. Ακολουθεί μια περίοδος που ζει στο Παρίσι, όπου γνωρίζει τον θεατρικό συγγραφέα Μαρσέλ Ασάρ. Την ερωτεύτηκε σφόδρα με αποτέλεσμα η Μελίνα ν’ αρχίζει να εμφανίζεται στη θεατρική σκηνή της Πόλης του Φωτός. Έκτοτε το Παρίσι θα γίνει η δεύτερη πατρίδα της…

Εκεί γνώρισε τον Ζαν Κοκτώ, τον Ζαν Πωλ Σαρτρ, την Κολέτ, τη Φρανσουάζ Σαγκάν. Εκεί άνοιξαν οι ορίζοντές της…

Το 1953 επιστρέφει στην Αθήνα, παίρνει το έπαθλο “Μαρίκα Κοτοπούλη” και πρωταγωνιστεί στο θέατρο Κοτοπούλη /Ρεξ σε έργα από όλο το φάσμα του δραματολογίου. Με την επιστροφή της στην πατρίδα, της γίνεται η πρώτη πρόταση να πρωταγωνιστήσει σε κινηματογραφική ταινία. Πρόκειται για τη “Στέλλα” του Μιχάλη Κακογιάννη από το θεατρικό έργο του Ιάκωβου Καμπανέλλη “Η Στέλλα με τα κόκκινα γάντια”. Στην αρχή αρνήθηκε, αλλά η πίεση του Κακογιάννη, του Καμπανέλη και του Χατζιδάκι την έπεισαν. Έπαιξε βέβαια ρόλο που στην ταινία θα συμμετείχε και το μεγάλο της είδωλο, η Σοφία Βέμπο.

Η ταινία επαινέθηκε ιδιαίτερα στο κινηματογραφικό φεστιβάλ των Κανών το 1956 και παρότι το άξιζε, δεν θα πάρει το βραβείο γυναικείας ερμηνείας. Η παρουσία όμως στις Κάννες θα είναι μοιραία, αφού εκεί θα γνωρίσει τον Αμερικανό σκηνοθέτη Ζυλ Ντασσέν, κατοπινό σύντροφό της δια βίου.

Ο Χριστός ξανασταυρώνεται. Δεξιά η Μελίνα με τον Νίκο Καζαντζάκη

Ξεκινάει η περίοδος Ντασέν

Ο Ντασέν την ερωτεύεται και την ακολουθεί στην Ελλάδα όπου κάνουν μαζί την ταινία “Ο Χριστός ξανασταυρώνεται” του Νίκου Καζαντζάκη, και από τότε θα παίξει σε πολλές ακόμα ταινίες του, όπως στο “Ποτέ την Κυριακή”, στη “Φαίδρα”, στο “Τοπ Καπί”, “10:30 Καλοκαίρι βράδυ” (με την Romy Schneider) κ.α.

Όταν η Μελίνα συνάντησε την Romy Schneider https://bit.ly/3LzhS1d

Για την ερμηνεία της στην ταινία “Ποτέ την Κυριακή” θα πάρει στις Κάνες το βραβείο γυναικείας ερμηνείας (1960). Επίσης η ταινία είναι υποψήφια για πέντε Όσκαρ (σκηνοθεσίας, σεναρίου – Ζύλ Ντασσέν, πρώτου γυναικείου ρόλου – Μελίνα Μερκούρη, κοστουμιών για ασπρόμαυρη ταινία – Ντένη Βαχλιώτη, τραγουδιού – Μάνος Χατζιδάκις, που είναι ο μόνος που κερδίζει το βραβείο, κάνοντας “Τα παιδιά του Πειραιά” τεράστια παγκόσμια επιτυχία).

Από κει και μετά η Μελίνα πρωταγωνιστεί σε ταινίες διακεκριμένων δημιουργών όπως: Βιτόριο Ντε Σίκα, Νόρμαν Τζούισον, ο Καρλ Φόρμαν κ.α. Συνολικά, έχει πρωταγωνιστήσει σε 19 ταινίες. Η διεθνής αναγνώριση είναι πλέον γεγονός και το 1967 η Μελίνα θα ανοίξει τα φτερά της για το Μπρόντγουεϊ της Νέας Υόρκης, για να παίξει στο “Ίλια Ντάρλινγκ” με τον Νίκο Κούρκουλο, τον Τίτο Βανδή και την Δέσπω Διαμαντίδου στο πλευρό της. Τα μεσάνυχτα της 21ης Απριλίου, ο Μάνος Χατζιδάκις τους τηλεφωνεί για να τους πει ότι στην Ελλάδα έγινε στρατιωτικό πραξικόπημα.

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ εδώ:  Μελίνα Μερκούρη / ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ: https://bit.ly/2yxfFA9

1976 στο Τρίτο Πρόγραμμα: Νίκος Μουρατίδης, Μάνος Χατζιδάκις και Μελίνα.

Νίκος Μουρατίδης, Βαγγέλης Παπαθανασίου και Μελίνα. Μια ήσυχη βραδιά με φαγητό, κρασάκι και πολύ κουβέντα.

Με τον Salvador Dali, και δεξιά με την Νάνα Μούσχουρη και την Joan Baez

Στην Καβάλα, όταν γύριζαν το Top Kapi

H Μελίνα σε χειμερινές της διακοπές στην Ευρώπη

Δύο εξώφυλλα με παααααρα πολλά χρόνια απόσταση: ΕΙΚΟΝΕΣ Ιούλιος 1961 – ΒΗΜΑGAZINO Μάρτιος 2014

Με την Σοφία Βέμπο στην “Στέλλα” και με την Δέσπω Διαμαντίδου στο “Ποτέ την Κυριακή”.

“Φαίδρα”: Ο Άντονυ Πέρκινς μόλις είχε κάνει το “Ψυχώ” και ήταν πολύ στα πάνω του. Κάτω με τον Φούντα από το “Ποτέ την Κυριακή”

1962: Φωτογράφηση για την VOGUE

Τέλος του πρώτου μέρους

Πατώντας τον σύνδεσμο θα διαβάσετε το δεύτερο μέρος του αφιερώματος

Η αιώνια Ελληνίδα: https://bit.ly/2yxfFA9

Κι΄άλλα άρθρα για την Μελίνα

Το άλμπουμ μιας ζωής: https://bit.ly/2AFXEMU

Το άλμπουμ της Μελίνας: https://bit.ly/2Ah9joA

Ο θάνατος της Μελίνας: https://bit.ly/2tMiRE0

Όταν η Μελίνα συνάντησε την Romy Schneider https://bit.ly/3LzhS1d

Πύρρος Σπυρομήλιος: Ο πρώτος μεγάλος έρωτας της Μελίνας https://bit.ly/36ENkuR

Η Μελίνα 50 χρόνια πριν στο Broadway: https://bit.ly/2AfZ58D

Το Life φωτογραφίζει την Μελίνα στο Λούβρο: https://bit.ly/2AmUMbM

Πειράζοντας τη Μελίνα: https://bit.ly/2NJ4nfM

Όταν η Μελίνα συνάντησε τον Bowie στις Κάννες: https://bit.ly/2NNBqiW

2020 Το έτος Μελίνας Μερκούρη https://bit.ly/3rANSr7