Αυτό που σήμερα όλοι αποκαλούμε “Στήλες Ολυμπίου Διός”, ή ορθότερα “Στύλοι Ολυμπίου Διός”, κάποτε ήταν ο μεγαλύτερος ναός που κατασκευάστηκε ποτέ στην Αθήνα κατά την αρχαιότητα. Ένας ναός που βρίσκεται νοτιοανατολικά της Ακρόπολης και περίπου 700 μέτρα από το κέντρο της Αθήνας. Ο Παυσανίας αναφέρει, ότι το ιερό με το ναό του Ολυμπίου Διός στην Αθήνα δημιουργήθηκε από τον Δευκαλίωνα.
Εκεί κοντά που βρίσκεται ο ναός, περνούσε κάποτε ο ποταμός Ιλισός, και γι’ αυτό το λόγο η περιοχή είχε κατοικηθεί από τα προϊστορικά χρόνια. Το 515 π.Χ. περίπου, είχε αρχίσει να χτίζεται ένας μνημειώδης ναός από τον εγγονό του Πεισίστρατου. Ο ναός ήταν τεράστιος, σαν απομίμηση των πελώριων ναών της Αρτέμιδος στην Έφεσο και του Ηραίου στη Σάμο. Για την Αθήνα ήταν κάτι το πρωτοφανές.
Ο ναός άρχισε να κτίζεται λοιπόν το 515 π.Χ., έφτασε ως τα θεμέλια και εγκαταλείφθηκε όταν πέθανε Πεισίστρατος, όπου ακολούθησαν αναταραχές στο Αθηναϊκό κράτος. Κατά τη διάρκεια της Αθηναϊκής Δημοκρατίας ο ναός παρέμεινε ημιτελής. Στο έργο του “Πολιτική”, ο Αριστοτέλης χρησιμοποιεί το ναό ως παράδειγμα για το πώς τα τυραννικά καθεστώτα αναγκάζουν τον πληθυσμό να ασχολείται με τεράστια έργα, μην αφήνοντας τους χρόνο, ενέργεια και τρόπους αντίδρασης.
Τα έργα ξανάρχισαν κατά τη διάρκεια της Μακεδονικής κυριαρχίας στην Ελλάδα υπό την αιγίδα του Ελληνιστικού βασιλιά Αντιόχου του Δ΄ Επιφανούς, που προσέλαβε τον Ρωμαίο αρχιτέκτονα Κοσσούτιο να σχεδιάσει τον μεγαλύτερο ναό στον τότε γνωστό κόσμο. Όταν ο Αντίοχος πέθανε το 164 π.Χ., η κατασκευή του ναού σταμάτησε ξανά.
Το 86 π.Χ., όταν οι ελληνικές πόλεις περιήλθαν υπό Ρωμαϊκή κυριαρχία, ο στρατηγός Κορνήλιος Σύλλας, έκλεψε και μετέφερε κίονες από τον ναό στη Ρώμη, για να κοσμήσει τα κτήρια του Καπιτωλίου, και όπως λένε κάποιοι αρχαιολόγοι, ίσως και το ναό του Jupiter Optimus Maximus.
Τελικά ο ναός του Ολυμπίου Διός ολοκληρώθηκε τελικά από τον αυτοκράτορα Αδριανό, που ήταν μεγάλος θαυμαστής του ελληνικού πολιτισμού και μάλιστα παρέστη αυτοπροσώπως στα εγκαίνιά του. Ο Αδριανός αφού αφιέρωσε τον ναό στον Δία, ανήγειρε επίσης ένα τεράστιο χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία στο σηκό του ναού. Τα αετώματα κοσμούνταν από πολλά αγάλματα, αλλά και σε ολόκληρο το ναό υπήρχαν αγάλματα και προτομές φημισμένων ανδρών. Οι Αθηναίοι για να δείξουν την ευγνωμοσύνη τους στον Αδριανό, του έστησαν άγαλμα πίσω από τον ναό. Δυστυχώς κανένα από τα γλυπτά που κοσμούσαν τον ναό δεν έχει διασωθεί. Δεν είναι γνωστό πότε ακριβώς κατέρρευσε ο ναός, αλλά εικάζεται ότι καταστράφηκε μάλλον κατά τη διάρκεια των Βυζαντινών χρόνων και τα ερείπια του χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή Χριστιανικών ναών.
Η ανασκαφή
Ο ναός ανασκάφηκε την περίοδο 1889-1896 από τον Francis Penrose της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής της Αθήνας, το 1922 από το Γερμανό αρχαιολόγο Gabriel Welter και από το 1960 από Έλληνες αρχαιολόγους με επικεφαλής τον Ιωάννη Τραυλό. Σήμερα ο ναός αποτελεί υπαίθριο επισκέψιμο μουσείο, μέρος της ενοποίησης αρχαιολογικών χώρων της Αθήνας. Ως ιστορικός χώρος προστατεύεται και επιβλέπεται από την Εφορεία αρχαιοτήτων.
Το πεζοδρόμιο έξω από τον ναό του Ολυμπίου Διός, το έχει προσέξει η Εφορία Αρχαιοτήτων; Μήπως αντί αυτού του αίσχους να έκαναν ένα ωραίο πλακόστρωτο;
Σήμερα, από τους 104 κίονες του ναού σώζονται 13 στα νοτιοανατολικά και 3 στα νοτιοδυτικά, από τους οποίους ο μεσαίος έπεσε εξαιτίας μιας φοβερής καταιγίδας το 1852.
Ο κίονας που κατέρρευσε το 1852
ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ: Ο ναός κατασκευάστηκε από πεντελικό μάρμαρο και είχε 96 μέτρα μήκος στις άκρες του και 40 μέτρα στην ανατολική και δυτική πρόσοψη. Είχε 104 κίονες Κορινθιακού ρυθμού, ο καθένας 17 μέτρα ύψος, 2,6 μέτρα διάμετρο και βάρος 364 τόνους περίπου. 48 κίονες στέκονταν σε τριπλή σειρά κάτω από τα αετώματα και 56 σε διπλή σειρά στα άκρα. Και πολλοί είναι αυτοί που αναρωτούνται: Αφού γνωρίζουμε πως ήταν γιατί δεν έχει γίνει αναστήλωση; Αναστήλωση φυσικά με μάρμαρα Πεντέλης. Ισχυρίζονται μάλιστα πως θα ήταν πιο όμορφα και πόσο δέος θα νιώθαμε εμείς οι ίδιοι… αλλά και οι επισκέπτες. Θα διπλασιάζαμε τον τουρισμό μας με κάποιους αναστηλωμένους ναούς.
———————————————–
Διαβάστε και για άλλα αρχαιολογικά αριστουργήματα μας
Στην αρχαία αγορά της Θεσσαλονίκης https://bit.ly/3bM7ShP
VIDEO / Έτσι ήταν η αρχαία Αθήνα https://bit.ly/2AYlIAQ
Το μοναδικό αρχαίο που έχει διασωθεί στον Πειραιά https://bit.ly/2NvbavW
Εκκλησίες σε αρχαιολογικούς χώρους https://bit.ly/2xKVGQ9
Αρχαίος Ναός έγινε καταυλισμός προσφύγων https://bit.ly/3eEA1Ke
Η ανασκαφή της Κνωσού https://bit.ly/2VGDAXw
Ασκληπιείο Κω: Παρατημένο, έρημο και μόνο https://bit.ly/3bzEquT
Ναός Ασκληπιού: Θα τελειώσει ποτέ; https://bit.ly/2y6qeMm
Ο αρχαιολογικός χώρος της Ολυμπίας https://bit.ly/2LeLlAJ
Οι Ανασκαφές στην Σαντορίνη: https://bit.ly/2wQEsju
ΔΙΟΝ: Αρχαιολογικό πάρκο που θα μπορούσε να είναι υπόδειγμα: https://bit.ly/2NxIjoy
ΒΡΑΥΡΩΝΑ: Ντροπή στην εφορία αρχαιοτήτων: https://bit.ly/2wpwcmE
Ζωντανέψτε τους αρχαιολογικούς μας χώρους: https://bit.ly/2XtDwNQ
ΜΕΣΣΗΝΗ: Μια μεγαλειώδης ανασκαφή: https://bit.ly/2NzI3cp
Έχετε πάει στην αρχαία αγορά της Αθήνας; https://bit.ly/2KfdGES
Βρέθηκε ο ναός της Αρτέμιδος στην Εύβοια: https://bit.ly/2ZbmB2O
ΜΥΘΩΔΕΙΑ: Την 28η Ιουνίου 2001 ο Βαγγέλης Παπαθανασίου παρουσίασε στο ναό του Ολυμπίου Διός, τη χορωδιακή συμφωνία “Μυθωδία”, στο πλαίσιο της αποστολής της NASA στον Άρη. Τη συναυλία κάλυψαν 20 τηλεοπτικά δίκτυα από την Αμερική, την Αυστραλία, τον Καναδά, την Ιαπωνία και πολλές χώρες της Ευρώπης. Σ’ αυτή την συγκλονιστική παράσταση συμμετείχαν οι κορυφαίες σοπράνο του κόσμου, Jessye Norman και Kathleen Battle, η London Metropolitan Orchestra και η χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής καθώς και πάνω από εκατό άτομα ντυμένα με αρχαία ελληνικά ενδύματα. Φυσικά, στο κέντρο όλων ο ίδιος ο Βαγγέλης με τα πλήκτρα του.
