Ένας εξαιρετικός επιστήμων/ καλλιτέχνης, ένας επιφανής Έλληνας, που προέβλεψε σε ανύποπτο χρόνο την αισθητική καταστροφή της Αθήνας. Ήταν αυτός που έκρουε τον κώδωνα του κινδύνου αλλά…δεν τον άκουγε κανείς. Φωνή βοώντος εν τη ερήμω!
Ο Αλέξανδρος Νικολούδης ήταν ο αρχιτέκτονας που έχτιζε μέγαρα δίνοντας έναν ευρωπαϊκό αέρα στην Αθήνα. Επίσης ήταν ο άνθρωπος που προέβλεψε την «επιδημία» των κατεδαφίσεων – και επέβαλλε με τη διαθήκη του, η στοά Νικολούδη να μην κατεδαφιστεί ποτέ.
Ήταν υπεύθυνος για την αλλαγή της αρχιτεκτονικής της πόλης, στενός συνεργάτης του Ελευθερίου Βενιζέλου, του ανατέθηκε να εκσυγχρονίσει την Αθήνα και να δημιουργήσει κτίρια στο κέντρο της πόλης που θα στέγαζαν εμπορικά καταστήματα και υπηρεσίες. Με τις κατασκευές του άλλαξε την εικόνα της πρωτεύουσας και έδωσε ευρωπαϊκό αέρα. Ήταν οραματιστής και έβλεπε μπροστά. Μάλιστα, στην ιδιόγραφη διαθήκη του με ημερομηνία 18 Μαρτίου 1941, πρόλαβε να διασώσει από τις μπουλντόζες των «εκσυγχρονιστών» της αντιπαροχής, το εμβληματικό κτίριο της Πανεπιστημίου που όλοι γνωρίζουμε ως στοά Νικολούδη.
Το μέγαρο Λιβιεράτου, Πατησίων και Ηπείρου (1908-1909), έργο του Αλέξανδρου Νικολούδη σε «νεομπαρόκ» ρυθμό γαλλικής επιρροής.
Ο Αλέξανδρος Νικολούδης γεννήθηκε το 1874 στη Λέρο, πέρασε τα πρώτα του χρόνια στο νησί και ύστερα μετακόμισε με την οικογένειά του στην Αθήνα. Παντρεύτηκε μία γόνο της οικογένειας Φιξ και απέκτησε μία κόρη. Η καλή οικονομική κατάσταση της οικογένειας, του επέτρεψε να σπουδάσει αρχικά στη σχολή Πολιτικών Μηχανικών και στη συνέχεια να μεταβεί στο Παρίσι και να φοιτήσει στη Σχολή Καλών Τεχνών. Επηρεασμένος από την αρχιτεκτονική των ευρωπαϊκών πόλεων και από την εικοσαετή παραμονή του στο Παρίσι, τα κτίρια που σχεδίασε παρέπεμπαν στο δυτικό κόσμο και έδωσαν νέα πνοή στην Αθήνα.
Το 1905 τελείωσε τις σπουδές του και επέστρεψε στην Αθήνα. Σύμβουλος και συνεργάτης του Βενιζέλου, ο Νικολούδης ήταν το κατάλληλο πρόσωπο που θα έφερνε το δυτικό πνεύμα στη πόλη. Τότε ξεκίνησε να αναλαμβάνει αρχιτεκτονικά έργα για ιδιώτες και για το δημόσιο.
Σαρόγλειο Μέγαρο. Πλατεία Παύλου Μελά & Ρηγίλλης
Επάνω η Πανεπιστημιακή Λέσχη, Ιπποκράτους 15 & Ακαδημίας 55. Κατασκευή 1926-1931, και κάτω το ίδιο κτίριο σήμερα.
Εκτός από σπουδαίος αρχιτέκτονας, ο Νικολούδης ήταν και καθηγητής στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο. Τη δεκαετία του 60 πολλά από τα κομψοτεχνήματά του κατεδαφίστηκαν και τη θέση τους πήραν ακαλαίσθητα οικοδομήματα. Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα ήταν η ισοπέδωση της πλατείας Συντάγματος. Εκεί υπήρχε το Μέγαρο Νικολούδη , δίπλα στο Μέγαρο Κορομηλά. Και τα δύο έγιναν παρελθόν το καλοκαίρι του 1963.
Αθήνα, Αύγουστος 1963. Σπάνιo τεκμήριο όπου απαθανατίζεται η κατεδάφιση του Μεγάρου Κωνσταντίνου Νικολούδη, που υπήρχε επί της Πλατείας Συντάγματος & Μητροπόλεως 2.
Ο Αλέξανδρος Νικολούδης το 1920, κάθεται στο σπίτι του στον 4ο όροφο του κτιρίου της θρυλικής στοάς Νικολούδη, Πανεπιστημίου 41.
Η στοά Νικολούδη τότε (1935) και δεξιά σήμερα
Οικία Α. Χατζόπουλου (1910), Ναυάρχου Νικοδήμου 24 & Θουκυδίδου 8
Δικό του έργο και το κτίρο στην Σταδίου, πού στέγαζε το ΑΤΤΙΚΟΝ και τον Απόλλωνα, και που τώρα στέκι σαν κουφάρι στο κέντρο της Αθήνας.
————————————————————————
Κι΄ άλλοι Έλληνες αρχιτέκτονες
-
Ο κορυφαίος μοντέρνος αρχιτέκτονας: https://bit.ly/2HqVlVF
-
Αρχιτέκτων με άλφα κεφαλαίο: https://bit.ly/2H45KXK
-
Ο άκρως πρωτοποριακός Δημήτρης Πικιώνης: https://bit.ly/2wGCiB9
Kaispera …Kali Anastasi…prin 37 xronia gnorisa ena metanasti Italo apo tin Napoli …edo stin Ne Yorki kai mou elege pos eixe goitefti me orismena omorfa ktiria tin epoxi tis katoxis pou vrethike san stratiotis katoxis stin Athina kai pos xanaepiskeftike tin Athina teli to 70’s kai den Pisteve pos katastrafikan tosa omorfa ktiria pou eixe skiografisi se ena megalo blog tou otan itan ekei….
Απαραίτητη διευκρίνιση: το κτήριο Νικολούδη, όπου και η στοά, κατεδαφίστηκε και ανοικοδομήθηκε από τον ίδιο το Νικολούδη. Η αντιπαραβολή τών δύο φωτογραφιών ίσως δώσει σε κάποιον την εντύπωση ότι η “σημερινή” μορφή είναι προϊόν μετατροπών, αλλά δεν είναι έτσι. Το κτήριο που έχουμε σήμερα είναι το δεύτερο που έχτισε προπολεμικώς ο ίδιος ο Νικολουδης στο ίδιο οικόπεδο. Κρίμα που δεν μπορουσε να το κάνει αλλού, διότι έτσι ο ίδιος κατεδάφισε ένα από τα κτήριά του. Πολύ σπουδαία μορφή, και είναι μεγάλη τύχη για την Αθήνα το ότι την κοσμούν έργα του.