Όσο ζούσε, λόγω τόσο της πολυμελούς οικογένειάς του όσο και των χαμηλών τιμών πωλήσεως των πινάκων του, πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του φτωχός. Σχεδόν παρακαλούσε να αγοράσουν έργα του. Ποιος; Ένας από τους μεγαλύτερους Έλληνες ζωγράφους, που μετά τον θάνατο του, οι τιμές των έργων του εκτοξεύτηκαν στην κορυφή.
Ο Κωνσταντίνος Βολανάκης ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ζωγράφους του 19ου αιώνα. Θεωρείται ο «πατέρας της ελληνικής θαλασσογραφίας».
Γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης, 17 Μαρτίου 1837, και οι γονείς του κατάγονταν από την Βολάνη, ένα μικρό χωριό της περιοχής του Ρεθύμνου. Σπούδασε όμως στο Γυμνάσιο της Σύρου, απ’ όπου αποφοίτησε το 1856. Την ίδια χρονιά, με παρότρυνση της οικογένειας του, πήγε στην Τεργέστη για να δουλέψει ως λογιστής στον μεγάλο οίκο εμπορίας ζαχάρεως Αφεντούλη. Ο Αφεντούλης, που ήταν σύζυγος της αδελφής του Πολυξένης, εκτίμησε τις καλλιτεχνικές ικανότητες του νεαρού Βολανάκη από τα δεκάδες σκαριφήματα με βάρκες, πλοία και λιμάνια που έφτιαχνε μέσα στις σελίδες των λογιστικών βιβλίων. Με έξοδα του Αφεντούλη λοιπόν στάλθηκε το 1860 στη Βαυαρία για να σπουδάσει ζωγραφική στην Ακαδημία του Μονάχου.
Ο Βολανάκης σε νεαρή ηλικία
Μετά την αποφοίτησή του από την Ακαδημία του Μονάχου, ο Βολανάκης εργάστηκε στο Μόναχο, την Βιέννη και την Τεργέστη. Το 1883 επέστρεψε στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκε στον Πειραιά. Σε αυτό συνετέλεσε και η πίεση της γυναίκας του, η οποία δεν άντεχε καθόλου τον κρύο χειμώνα του Μονάχου. Είχε νυμφευθεί την Φανή Χρηστίδου και απέκτησαν μαζί την Πολυξένη, τον Γεώργιο, τον Δημήτριο, τον Άγγελο, την Μαίρη, τον Μιλτιάδη και τον Σπυρίδωνα. Ο μόνος που προσπάθησε να τον αποτρέψει στο να γυρίσει στην Αθήνα ήταν ο Νικόλαος Γύζης, νονός της μεγάλης κόρης του.
Από το 1883 και μέχρι το 1903 δίδαξε στην Σχολή των Ωραίων Τεχνών (μετέπειτα Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών) της Αθήνας, αρχικά το μάθημα της Στοιχειώδους Γραφής και αργότερα το μάθημα της Αγαλματογραφίας.
Λόγω τόσο της πολυμελούς οικογένειάς του (είχε 7 παιδιά), όσο και των χαμηλών τιμών πωλήσεως των πινάκων του, πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του φτωχός. Είναι χαρακτηριστικό, ότι λόγω της πενίας αντέστρεψε το σύνηθες, και αντί να αγοράζουν τους πίνακές του και μετά οι πελάτες να πηγαίνουν στον κορνιζά, αυτός συνεργάσθηκε με τον κορνιζά Λούτσο στον Πειραιά, και ζωγράφιζε πίνακες που να ταιριάζουν σε μέγεθος με τις ξυλόγλυπτες κορνίζες του. Ταλαιπωρημένος από μια κήλη, τελικά πέθανε στον Πειραιά το 1907. Στην κηδεία του παρευρέθηκαν μόνο 5-6 άτομα.
Η θάλασσα, τα πλοία και τα λιμάνια ήταν η μόνιμη πηγή έμπνευσης του Βολανάκη. Μαζί με τον Θεόδωρο Βρυζάκη, τον Νικηφόρο Λύτρα, τον Νικόλαο Γύζη και τον Γεώργιο Ιακωβίδη, θεωρείται ένας από τους κυριότερους εκπροσώπους του ακαδημαϊκού ρεαλισμού, της λεγόμενης «Σχολής του Μονάχου».
Οι θαλασσογραφίες του κοσμούν τις επισημότερες αίθουσες της Αυστρίας και της Ελλάδας, ακόμη και του σταθμού του μετρό στον Πειραιά, ενώ κάποιοι άλλοι πίνακές του πωλήθηκαν σε διεθνείς δημοπρασίες σε πάρα πολύ υψηλές τιμές.
Octoberfest ή Πανηγύρι στο Μόναχο (1876) είναι ένα από τα λίγα έργα του Βολανάκη που δεν έχουν ως θέμα τους την θάλασσα. Λάδι σε μουσαμά, 60 εκ. x 130 εκ. Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου.
Το ταλέντο του αναγνωρίσθηκε νωρίς, αλλά στάθηκε τυχερός ύστερα από ένα ιστορικό γεγονός. Το 1866 έλαβε χώρα στην Αδριατική θάλασσα, κοντά στις Δαλματικές ακτές, η “Ναυμαχία της Λίσσας” μεταξύ των στόλων της Αυστριακής Αυτοκρατορίας και της Ιταλίας. Νίκησε η Αυστρία. Ο Αυτοκράτορας τότε προκήρυξε ένα διαγωνισμό ζωγραφικής για την απεικόνιση αυτού του σημαντικού γεγονότος. Ο Βολανάκης κέρδισε το διαγωνισμό αυτό και έλαβε ως έπαθλο 1000 χρυσά φιορίνια και δωρεάν ταξίδια-κρουαζιέρες με το Πολεμικό Ναυτικό της Αυστρίας για 3 χρόνια. Εκμεταλλευόμενος αυτά τα ταξίδια ζωγράφισε μια δεκάδα περίπου άλλους πίνακες σχετικούς με πλοία και θάλασσα.
Σήμερα, ο πίνακας του Κ. Βολανάκη Η Ναυμαχία της Λίσσας βρίσκεται στο Μουσείο Καλών Τεχνών της Βουδαπέστης. Museum of Fine Arts / Budapest, Hungary “The Battle of Lissa” (1866)
Ένα από τα διάσημα έργα του Κωνσταντίνου Βολανάκη είναι “Η Πυρπόληση της Τουρκικής Ναυαρχίδας”, εκτελεσμένο τουλάχιστον δύο φορές (Συλλογή Stavros Michalarias Art, και Πυρπόληση Τουρκικής Φρεγάτας 1882, Ναυτικό Μουσείο, Πειραιάς).
Διάσημο είναι το έργο του Κ. Βολανάκη “Η Ναυμαχία της Σαλαμίνας”, το οποίο βρίσκεται στο Αρχηγείο του Ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού στην Αθήνα.
“Το Πλοίο Kaiser”, είναι ένα ακόμα διάσημο έργο του.
Διαβάστε αφιερώματα και για άλλους μεγάλους ζωγράφους μας
Γιώργος Ιακωβίδης: Ο συντηρητικός https://bit.ly/2meFRbv
Νικηφόρος Λύτρας: Τον δηλητηρίασαν τα χρώματα https://bit.ly/2MMwX4x
Νικόλαος Γύζης: Ξεκίνησε από την Τήνο https://bit.ly/2E7ptVy
Κωνσταντίνος Παρθένης: Απομονωμένος και παράλυτος https://bit.ly/3top0Ty
Περικλής Βυζάντιος: Γράφοντας την βιογραφία του, πέθανε https://bit.ly/3bZ8AsX
Σπύρος Βασιλείου: Ο μπάρμπα Σπύρος https://bit.ly/2UlA580
Γιάννης Μόραλης: Ο γίγαντας της Ελληνικής ζωγραφικής https://bit.ly/2CNNPTQ
Νίκος Εγγονόπουλος: Ο μεγάλος υπερρεαλιστής ποιητής και ζωγράφος https://bit.ly/2pY7KWH
Γιάννης Τσαρούχης: Λάτρευε την Ελλάδα, την Κάλλας και την Μπέλλου https://bit.ly/2EZl4j2
Γιώργος Μπουζιάνης: Ο Έλληνας θεμελιωτής της μοντέρνας τέχνης https://bit.ly/2nhZfY9
Δημήτρης Μυταράς: Απεβίωσε τυφλός και πικραμένος https://bit.ly/2JPQ9IV
Γιώργος Σικελιώτης: Ένας πολύ εργατικός ζωγράφος https://bit.ly/2oujQWU
Θεόφραστος Τριανταφυλλίδης: Έζησε και έδρασε με απόλυτη αυτονομία https://bit.ly/2Tx0kdg
Παναγιώτης Τέτσης: Ήρθε το τέλος https://bit.ly/2L4YMQn
Ουμβέρτος Σ. Αργυρός: Ο μεγάλος Έλληνας Ιμπρεσιονιστής https://bit.ly/2tPwen8
—————————————————
Κάποια έργα του που δεν είναι θαλασσογραφίες, δείχνουν κάποιες ιμπρεσιονιστικές του τάσεις. Εδώ, “Χωριό του Πηλίου” (1886)
———————————————–