NINA SIMONE: Την αγαπάμε, την λατρεύουμε, οι ερμηνείες της μας καθηλώνουν, παίζει εκπληκτικό πιάνο και τραγουδάει σπαρακτικά, όμως είμαι σίγουρος πως δεν ξέρουμε τίποτα γι΄ αυτήν την σπουδαία καλλιτέχνιδα. Ούτε για την ζωή, ούτε για τον ψυχισμό της.
Ξεκίνησε να παίζει πιάνο σε ηλικία 4 ετών. Άρχισε με Μπαχ και ήθελε να γίνει η πρώτη μαύρη γυναίκα πιανίστα της κλασσικής μουσικής. Από ανάγκη βρέθηκε να παίζει jazz και να τραγουδάει… μέχρι που στην δεκαετία του ΄60 τα «κλώτσησε» όλα και στρατεύτηκε. Τραγουδούσε μόνο πολιτικά τραγούδια και τραγούδια για τα ανθρώπινα δικαιώματα – τα δικαιώματα των μαύρων.
Η Νίνα Σιμόν (Eunice Kathleen Waymon), γεννήθηκε 21 Φεβρουαρίου 1933 στην πόλη Tryon της Νότιας Καρολίνας, ήταν το έκτο από τα οκτώ παιδιά πολυμελούς οικογένειας. Από τα 4 της ξακίνησε να παίζει πιάνο στην εκκλησία της περιοχής μέχρι που την άκουσαν δύο δασκάλες, δύο λευκές γυναίκες, και ανέλαβαν να την διδάξουν. Κλασσική μουσική.
Σε ηλικία δεκαεπτά ετών η οικογένεια μετακόμισε στη Φιλαδέλφεια της Πενσιλβάνια. Φτωχή οικογένεια, δεν είχαν τα μέσα για να συνεχίσει η κόρη τους τις σπουδές της στο πιάνο και οι αιτήσεις για υποτροφία (στο Curtis Institute), απορρίφθηκαν. Η ίδια είχε πει πως δεν την δέχτηκαν, λόγω φυλετικών διακρίσεων. Και να σας πω επίσης πως το 2003, λίγες μέρες πριν πεθάνει, το Curtis Institute of Music, σαν να αναγνώρισε το λάθος του, της απένειμε τιμητικό δίπλωμα.
Για να βοηθήσει την οικογένεια της, έπιασε δουλειά σε ένα μπαρ στο Ατλάντικ Σίτυ. Η μητέρα της ήταν κάθετα αντίθετη, και έτσι αναγκάστηκε να αλλάξει το όνομα της για να δουλεύει κρυφά. Ονομάστηκε Nina Simone. To “Νίνα” (στα ισπανικά “κορίτσι”), ήταν το παρατσούκλι της, και το “Σιμόν” προήλθε από το όνομα της Γαλλίδας ηθοποιού Simone Signoret, που την είχε δει σε μια ταινία το 1952 και της άρεσε. Σ΄ αυτό το μπαρ στο Ατλάντικ Σίτυ, αναγκάστηκε για πρώτη φορά να τραγουδήσει, κι΄ έτσι άρχισε να γίνεται γνωστή σαν jazz τραγουδίστρια.
Ψυχολογική και σωματική κακοποίηση
Το 1958, παντρεύτηκε τον Don Ross, με τον οποίο χώρισε μετά από ένα χρόνο, την εποχή που ηχογράφησε το κομμάτι του George Gershwin “I Loves You, Porgy“, με το οποίο έκανε μεγάλη επιτυχία τόσο στα ραδιόφωνα όσο και στα charts. Η καριέρα της εκτοξεύτηκε και οι εμφανίσεις της συγκέντρωναν πλήθος κόσμου. Το 1961 γνώρισε στην Νέα Υόρκη έναν αστυνομικό, τον Andrew Stroud, ερωτεύτηκαν, παντρεύτηκαν, έγινε ο manager της και απέκτησαν μια κόρη την Lisa. Η Nina ήταν πια πλούσια, με καινούργιο μεγάλο σπίτι στα προάστια, ευτυχισμένη και σταρ.
Ενώ έσκιζε, η ίδια δεν αισθανόταν καλά. Πρώτον γιατί έπρεπε να δουλεύει συνέχεια, χωρίς να απολαμβάνει το σπίτι και το παιδί της, και δεύτερον γιατί όλο αυτό που έκανε, αισθανόταν ότι δεν είχε νόημα. Έτσι σιγά-σιγά άρχισε να αλλάζει. Άρχισε να παραμελεί την δουλειά της, να συναναστρέφεται μαύρους συγγραφείς, ποιητές και ακτιβιστές, ζητούσε να συμμετέχει σε διαδηλώσεις… να γίνεται επιθετική και γεμάτη οργή. Το θέμα του ρατσισμού στις ΗΠΑ την «έκαιγε». Ο άντρας της άρχισε να την κακομεταχειρίζεται και να την χτυπάει. Και μπροστά στην μικρή κόρη τους. Ξύλο, μέχρι να δει αίμα. Η ζωή της είχε γίνει αφόρητη. Τηλεφωνούσε μες΄ την νύχτα στους μουσικούς της, να πάει σπίτι τους να κρυφτεί. Και όταν πήγαινε, την έβλεπαν πρησμένη από το ξύλο και γεμάτη αίματα.
Από την δόξα στην παρακμή
Η συμμετοχή της στο κίνημα για τα Πολιτικά Δικαιώματα και τα τραγούδια που ηχογραφούσε – στρατευμένα τραγούδια – την έκαναν να χάσει την αίγλη της jazz ερμηνεύτριας, και οι παραγωγοί δεν την καλούσαν πια να εμφανιστεί σε μεγάλες αίθουσες και σε φεστιβάλ. Σε μια κατάσταση αλλοφροσύνης, άφησε την κόρη της σε μια φιλική οικογένεια, άφησε και την βέρα του γάμου της πάνω στο τραπέζι, κι΄ έφυγε από την χώρα. Πήγε να ζήσει στην Αφρική, στην Λιβερία. Χωρίς να βλέπει κανέναν γνωστό, χωρίς να παίζει πιάνο, χωρίς να τραγουδάει – όλη μέρα στην παραλία με το μαγιό της. Όταν η κόρη της έφτασε στην εφηβεία την έφερε κοντά της, αλλά το παιδί αντιμετώπισε μια μάνα «τέρας». Αντιδικούσε συνέχεια μαζί της και την χτυπούσε. Τα μάζεψε και γύρισε πίσω στον πατέρα της, στις ΗΠΑ.
Η Nina Simone φεύγοντας από την Λιβερία, πήγε στην Ελβετία και μετά στην Γαλλία, όπου ζούσε εξαθλιωμένη τραγουδώντας σε ένα παρακατιανό μπαρ για 300 δολάρια. Κάποιοι φίλοι, στην προσπάθεια τους να την βοηθήσουν, την πήγαν σε γιατρούς. Οι εξετάσεις έδειξαν κατάθλιψη και διπολική διαταραχή. Ξεκίνησε την φαρμακευτική υποστήριξη και ξαναπήρε τα πάνω της. Στην δεκαετία του ΄80 βρέθηκε στο Λονδίνο όπου άρχισε ξανά τις εμφανίσεις της στο τζαζ κλαμπ Ronnie Scott’s.
Το 1987, το τραγούδι της 1958 “My Baby Just Cares for Me“, χρησιμοποιήθηκε στο τηλεοπτικό σποτ του αρώματος Chanel No. 5, και έκανε τόση επιτυχία που την ξανάφερε στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας.
Στη μουσική βιομηχανία είχε αποκτήσει τη φήμη ανθρώπου δύσκολου στη συνεννόηση και με εκρηκτικό χαρακτήρα, χαρακτηρισμός για τον οποίο η ίδια διαφωνούσε σθεναρά. Αν και η παρουσία της επί σκηνής είχε κάπως απόμακρο και αλαζονικό ύφος, στα μετέπειτα χρόνια η Σιμόν έδειχνε να απολαμβάνει ιδιαίτερα να επικοινωνεί με το ακροατήριο, με διηγήσεις συχνά χιουμοριστικών περιστατικών από την καριέρα της και τη μουσική και ερμηνεύοντας κομμάτια κατά παραγγελία των θαυμαστών της. Το μεγαλοπρεπές της παρουσιαστικό και η επιβλητική της παρουσία πάνω στη σκηνή, χάρισαν στη Σιμόν τον τίτλο της “Αρχιέρειας της Σόουλ”.
Η αυτοβιογραφία της με τίτλο I Put A Spell On You εκδόθηκε το 1992.
Αφορμή γι΄ αυτό το άρθρο στάθηκε ένα ντοκιμαντέρ που είδα στο Netflix, με τίτλο: What happened miss Simone? Να το δείτε, είναι υπέροχο.
Ο γάμος της με τον αστυνομικό Andrew Stroud, της έδωσε την μονάκριβη κόρη της, αλλά ο τύπος ήταν “άρρωστος”. Ένιωθε καλά μόνο όταν την έδερνε – τόσο, μέχρι να δει αίμα!
Όταν είχε κάνει διαφήμιση για την Crest μαζί με την κορούλα της
Η Nina Simone στο φεστιβάλ του Morlaix, της Γαλλίας.
————————————————
Δείτε το trailer του ντοκιμαντέρ
Nina Simone – What Happened, Miss Simone?
————————————————–
