ΕΛΛΑΔΑ

Το δράμα της Αντιγόνης

Μ’ αυτήν την κοπέλα ασχολήθηκαν και οι τρεις μεγάλοι τραγικοί ποιητές μας. Και ο Σοφοκλής, και ο Ευριπίδης και ο Αισχύλος. Δράμα σαν και το δικό της, σπάνια ζει γυναίκα, οπότε δίκαια έχει ανακηρυχτεί σαν μία από τις πιο τραγικές φιγούρες όλων των εποχών.

Από

Νίκος Μουρατίδης

27 Απριλίου, 2016

1495

Η Αντιγόνη – σύμφωνα με τον Πλάτωνα- ήταν η εκπρόσωπος των «άγραφων νόμων», που μίλησε για το «δίκαιον» και το «νόμιμον». Ήταν κόρη του Οιδίποδα και της Ιοκάστης. Όταν ο Οιδίποδας, ένα πανέμορφο παλικάρι, έφτασε στην Θήβα, ερωτεύτηκε την Ιοκάστη, την οποία παντρεύτηκε και με την οποία είχε συνευρέθει ερωτικά χωρίς να ξέρει ότι είναι η μητέρα του. Η Αντιγόνη δηλαδή γεννήθηκε από ακούσια αιμομιξία. Αδέλφια της επίσης ήταν η Ισμήνη και οι δίδυμοι Ετεοκλής και Πολυνείκης.

Όταν όλα αποκαλύφτηκαν, η Ιοκάστη κρεμάστηκε και ο Οιδίποδας έβγαλε τα μάτια του. Η Αντιγόνη ήταν αυτή που πήρε τον τυφλό πατέρα της και τον οδήγησε στην εξορία του, στους Κολωνούς. Η ιστορία της εξιστορείται μοναδικά στο έργο του Σοφοκλή Οιδίπους επί Κολωνώ, η οποία δεν τελειώνει εδώ. Στους Κολωνούς ο Θησέας έσωσε την Αντιγόνη όταν ο θείος της ο Κρέων (αδελφός της Ιοκάστης) πήγε να την απαγάγει.

Μετά τον θάνατο του πατέρα της, η Αντιγόνη επέστρεψε στην Θήβα για να αποτρέψει την μονομαχία των αδερφών της, οι οποίοι είχανε αναλάβει την εξουσία. Ήταν ο γνωστός πόλεμος των «Επτά επί Θήβας» που ξεκίνησε ο Πολυνείκης κατά του αδελφού του Ετεοκλή επειδή τον είχε αποδιώξει από τη Θήβα. Όταν ο πόλεμος τελείωσε υπέρ της Θήβας (Κάδμειος Νίκη) αλλά και με τον τραγικό θάνατο των δυο ηρώων στην «έβδομη πύλη», ο νέος άρχοντας, ο Κρέοντας διατάζει τον ενταφιασμό του Ετεοκλή, αλλά απαγορεύει να ταφεί το πτώμα του Πολυνείκη, επειδή ενήργησε ως προδότης.

Η Αντιγόνη για πολλούς ήταν η ηρωίδα που ξεδίπλωσε ιδανικά τον ποιητικό-φιλοσοφικό λόγο του Σοφοκλή

Η Αντιγόνη, σε αντίθεση με την Ισμήνη, αψηφά τους νόμους του Κρέοντα και ενταφιάζει τον νεκρό αδελφό της σύμφωνα με την θέληση των θεών. Ένας φρουρός την ανακαλύπτει και την οδηγεί στον Κρέοντα. Το αποτέλεσμα αυτής της σύγκρουσης ήταν η τιμωρία της να κλειστεί σε σπήλαιο, χωρίς τροφή και νερό, μέχρι να πεθάνει. Η ταφή των νεκρών ήταν «πανελλήνιος νόμος» και μόνο οι ιερόσυλοι και οι προδότες έμεναν άταφοι. Βέβαια, η πράξη του Πολυνείκη, επίθεση κατά της πατρίδας του, ήταν προδοτική, αλλά η αδιαλλαξία του Κρέοντα και η επιμονή του στην εφαρμογή αυτού του νόμου, χωρίς να λάβει υπόψη τον «άγραφο νόμο» της συγγενικής αγάπης, τον έκαναν αντιπαθή στο γιο του, στη γυναίκα του, στο μάντη Τειρεσία και στην κοινή γνώμη, που εκφράζει ο Χορός. Ήταν μοραίο να γίνει η «κάθαρση» εις βάρος του!… Έτσι, ο αρραβωνιαστικός της ο Αίμονας, γιος του Κρέοντα, υπερασπίζεται την Αντιγόνη και κατηγορεί τον πατέρα του, ο οποίος και αργότερα μετανοεί αφού ο μάντης Τειρεσίας τον προειδοποιεί ότι κάτι κακό πρόκειται να συμβεί. Μάταια. Η Αντιγόνη αυτοκτονεί. Μαθαίνοντας το γεγονός ο αρραβωνιαστικός της Αίμονας, αυτοκτονεί και αυτός συμπαρασύροντας και τη μητέρα του Ευρυδίκη, που κρεμάστηκε.

«Δεν γεννήθηκα αδελφή τους για να τους μισώ μαζί με άλλους. Για να τους αγαπώ γεννήθηκα» Αντιγόνη

Νικηφόρος Λύτρας: Η Αντιγόνη εμπρός στον νεκρό Πολυνείκη (1865)

Η Αντιγόνη, είναι η γυναίκα σύμβολο: Ύμνος του ανθρώπου, του δυνατού και ευάλωτου στο χέρι της μοίρας, που την ορίζει εν μέρει και καθορίζεται από αυτήν, στον κύκλο του χρόνου της ζωής του.