Με αφορμή το άρθρο που έκανα με κάποια παραδοσιακά καφενεία στην Ελλάδα, η φίλη του nikosonline.gr Έφη Μουφλουζέλη, μου έστειλε να δημοσιεύσω ένα άρθρο για το ιστορικό καφενείο «Πανελλήνιον» της Λέσβου. Με μεγάλη μου χαρά!
Το «Πανελλήνιον» άρχισε να λειτουργεί από το 1916, με την ιδία ονομασία μέχρι και σήμερα. Ένας χώρος με μεγάλη ιστορία. Σηματοδότησε την ανάπτυξη της αστικής τάξης της Μυτιλήνης, το πέρασμα της εξουσίας από την καταρρέουσα Οθωμανική Αυτοκρατορία στους Έλληνες, μάρτυρας πολιτικών και παραπολιτικών συναντήσεων αλλά και των μαζώξεων των διανοουμένων της πόλης, των «ιερών τεράτων» της γενιάς του ‘30, της Λεσβιακής Άνοιξης.
Της Έφης Μουφλουζέλη
Για δεκαετίες αποτελούσε το κέντρο ζωής της πόλης, αλλά και το πιο ακριβό μαγαζί του Αιγαίου, έχοντας για καιρό τη μορφή καζίνο. Στα τραπέζια του λένε πως χάθηκαν περιουσίες, ενώ κάποιες στιγμές δόθηκαν μέσα σε αυτό από παραστάσεις μέχρι και συναυλίες… Το «Πανελλήνιον» ήκμασε τη δεκαετία του Μεσοπολέμου, αποτελώντας το σημείο συνάντησης όλης της κοινωνικής και πολιτικής ζωής της Μυτιλήνης. Φημιζόταν για την πολυτέλειά του, με καθρέφτες, καπελιέρες, καναπέδες με δερμάτινο κάλυμμα, καρέκλες και τραπέζια της εποχής του Μεσοπολέμου… Ενώ από το 1916 υπήρχαν και δύο γαλλικά μπιλιάρδα.
Μέσα στο καφενείο υπήρχε ραδιόφωνο παγκοσμίου λήψεως, από τα ελάχιστα που υπήρχαν στη Λέσβο. Την ώρα των ειδήσεων, όλος ο κόσμος από την αγορά μαζευόταν εδώ, για να τις ακούσει.
Με τα χρόνια, το «Πανελλήνιον», μαζί με τον αιώνα που σηματοδότησε, «γέρασε». Λίγο πριν κλείσει, ήταν ένα απλό λαϊκό καφενείο, το οποίο διατηρούσε, ωστόσο, τμήμα του αρχικού του διακόσμου, ενώ εξακολουθούσε κάπως να αποτελεί σημείο συνάντησης. Μέσα στη δεκαετία του ‘80, η Αγροτική Τράπεζα της Ελλάδας (ΑΤΕ) αγόρασε τα κτήρια που στεγάζονταν τα δύο καφενεία «Πανελλήνιον» και «Κρυστάλ» για να τα μετατρέψει σε τράπεζα. Ευτυχώς το 1986, το ΥΠΕΧΩΔΕ δεν ενέκρινε αυτήν την μετατροπή και για τη σημασία τους στην πρόσφατη κοινωνική ιστορία της πόλης της Μυτιλήνης, αλλά και για το ότι η απουσία των καφενείων αυτών από το συγκεκριμένο χώρο (σε άμεση σχέση με το παραδοσιακό – εμπορικό – ιστορικό κέντρο της Μυτιλήνης και το λιμάνι), θα δημιουργούσε σημαντική αλλοίωση της καθημερινής ζωής της πόλης».
Το 1990, το «Πανελλήνιον» και το «Κρυστάλ» προλαβαίνουν να χαρακτηριστούν από το υπουργείο Αιγαίου διατηρητέα, τόσο ως προς την όψη, όσο και ως προς τη χρήση τους. Χαρακτηρίζεται ως διατηρητέος και ο εσωτερικός χώρος των καφενείων ΚΡΥΣΤΑΛ και ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΝ, φερόμενα ως ιδιοκτησία ΑΤΕ, με την αρχική τους επίπλωση και το διάκοσμο τους, καθώς και η χρήση τους ως καφενείων, επειδή αποτελούν πολύτιμη ζωντανή μνήμη της ιστορίας και της γραφικότητας της παλιάς Μυτιλήνης και παραδοσιακό χώρο ψυχαγωγίας των κατοίκων.
Έφη Μουφλουζέλη
Χαρακτηρίστηκε ως διατηρητέος και ο εσωτερικός χώρος του καφενείου, με την αρχική του επίπλωση και το διάκοσμο του.
Ένα καφενείο που φημιζόταν για την πολυτέλεια του, με καθρέφτες, καπελιέρες, καναπέδες με δερμάτινο κάλυμμα, καρέκλες και τραπέζια της εποχής του Μεσοπολέμου…
Δείτε και το πολύ ωραίο άρθρο με τα παραδοσιακά καφενεία της Ελλάδας. https://www.nikosonline.gr/?p=39978
————————————————-
