Σε μια πλούσια – από εκδοτικής άποψης – χρονιά, το να διαλέξεις μερικά βιβλία ως καλύτερα είναι μια πολύ επίπονη δουλειά. Δεν είναι εύκολο. Τα γούστα είναι υποκειμενικά, αλλά στην προκειμένη περίπτωση έπαιξαν ρόλο και οι γνώμες φίλων και γνωστών όπως επίσης και το τι έγραψαν οι κριτικοί.
Η ελληνική πεζογραφία ήταν και φέτος ιδιαίτερα πλούσια με πολλές και διαφορετικές εκδόσεις. Από μυθιστορήματα και διηγήματα μέχρι αστυνομικά, βιογραφίες και επανεκδόσεις. Για την τελική επιλογή μας ένας γνώμονας ήταν η διαχρονικότητα που μπορούν να έχουν αυτά τα βιβλία. Κοινώς επιλέξαμε βιβλία που δεν είναι της μιας σεζόν ούτε για τις καλοκαιρινές πλαζ.
Ορίστε λοιπόν η δεκάδα μας, αν και πιστεύω πως ο καθένας μας έχει κάποια δικά του αγαπημένα βιβλία που διαβάζοντας τα, μίλησαν στην καρδούλα του.
1 ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΜΠΕΚΑΣ “Όλοι οι καλοί έχουν πεθάνει” (Κριτική)
Πρωταγωνιστής του μυθιστορήματος είναι ο νεαρός Άρης, ο οποίος έχει γεννηθεί στην Ελλάδα και έχει υιοθετηθεί σε μικρή ηλικία από τον Χέλμουτ και την Γκίττε. Εργάζεται ως νοσηλευτής σε γηροκομείο της πόλης του Βίρτσμπουργκ. Η ζωή του είναι βαρετή, επαναλαμβανόμενη, χωρίς προοπτική και μεγάλα όνειρα. Το μυθιστόρημα του νεαρού πρωτοεμφανιζόμενου Γεράσιμου Μπέκα κινείται ανάμεσα στο σήμερα και στα χρόνια της Κατοχής, ψάχνοντας, ρωτώντας και συγχρόνως απαντώντας. Οι κριτικοί εξεπλάγησαν από την ωριμότητα και υπευθυνότητα του συγγραφέα, παρά το νεαρό της ηλικίας του.
2 ΡΕΑ ΓΑΛΑΝΑΚΗ “Διηγήματα” (Καστανιώτης)
Έντεκα διηγήματα, έντεκα διαφορετικές ματιές στην πραγματικότητα και τον μύθο, στα αισθήματα και τα πάθη, στο όνειρο ή την τιμωρία, στα σύνορα μνήμης και λήθης. Και στα άλλα όμως σύνορα, αυτά που ενώνουν, που χωρίζουν, που σημαίνουν πόλεμο και προσφυγιά. Έντεκα διηγήματα, έντεκα απόπειρες για να ειπωθούν, όσο είναι δυνατόν να ειπωθούν, τα ανείπωτα. Για να ζυγιστεί το σωστό και το λάθος στις ζωές των ηρώων, αλλά και στις δικές μας τις ζωές. Τι σώζει, ή τι στήνει ίσως την παγίδα της μοίρας. Σ’ αυτό το βιβλίο λοιπόν συγκεντρώνονται όλα τα διηγήματα (1984-2018) της Ρέας Γαλανάκη, η οποία, εκτός από το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1999), έχει τιμηθεί και με το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος (2005).
3 ΑΡΗΣ ΜΑΡΑΓΚΟΠΟΥΛΟΣ “Φλλσστ, φλλσστ, φλλσστ” (Τόπος)
Άρης Μαραγκόπουλος επέστρεψε με ένα χορταστικό μυθιστόρημα. Τρεις ηλικιωμένοι φίλοι που συμβαίνει να έχουν το ίδιο όνομα, Θωμάς, κολυμπάνε δυο τρεις φορές την εβδομάδα, χειμώνα καλοκαίρι, σε μια απάνεμη παραλία της Βάρκιζας. Διανθίζουν τη μέρα τους με ρακές, μεζέδες, ανέκδοτα, τραγουδάκια και χοντροκομμένα αστεία, βιώνοντας σχεδόν ασυγκίνητοι την ανθρωπιστική καταστροφή της χώρας, αποφεύγοντας ακόμα και να σχολιάζουν τα γεγονότα που μαίνονται γύρω τους.
Το “Φλλσστ, φλλσστ, φλλλσσστ” είναι ένα μυθιστόρημα που ανιχνεύει τα όρια αντοχής μιας βιασμένης κοινωνίας.
Το “Φλλσστ, φλλσστ, φλλλσσστ” είναι, οπωσδήποτε, ένα μυθιστόρημα για την παιδική ψυχή της τρίτης ηλικίας.
Το “Φλλσστ, φλλσστ, φλλλσσστ” είναι, τέλος, ένα μυθιστόρημα για τη θανάσιμη γοητεία της θάλασσας.
4 ΝΙΚΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΠΟΥΛΟΣ “Ανήσυχα άκρα” (Μεταίχμιο)
Δέκα ιστορίες που εξερευνούν σκοτεινές πτυχές του ερωτικού πάθους. Τι σχέση μπορεί να έχει η φθορά της ερωτικής σχέσης με τα διαστημικά ταξίδια, ο χωρισμός με τα τσιγάρα και τις παροιμίες, το Εκκρεμές του Φουκό με την ερωτική έλξη, οι ταινίες πορνό με την επιμέλεια κειμένων και τη ζήλια, το σκάκι με τη νεκρωμένη λίμπιντο και οι πισίνες στις βίλες των νοτίων προαστίων με τα ερωτικά απωθημένα; Πώς μπορεί να συνδέεται το μπέιζμπολ με την αρρώστια και την ερωτική επιθυμία και ο Τσέχοφ με την ελληνική επαρχία και τη νευροχειρουργική; Γιατί οι γριές ταΐζουν αδέσποτες γάτες και…τι είναι το χειρότερο που μπορεί να σου συμβεί όταν τα Ανήσυχα Άκρα σου σε κρατάνε ξάγρυπνη και συλλάβεις επ’ αυτοφώρω τον διαρρήκτη που μπουκάρει στο σπίτι σου νυχτιάτικα;
5 ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΜΑΛΑΚΑΤΕ “Χωρίς πρόσωπο” (Μεταίχμιο)
Μυθιστόρημα με σύγχρονο και πρωτότυπο θέμα και στιβαρή πλοκή. Ένα μυθιστόρημα που πραγματεύεται ζητήματα βιοηθικής, αλλά και τον έρωτα, την οικογένεια, τους μητρικούς και πατρικούς δεσμούς, τις σχέσεις την εποχή του διαδικτύου. Πάνω σε έναν καβγά με τη μητέρα του, ο 23χρονος Διονύσης αυτοπυροβολείται. Το μισό του πρόσωπο διαλύεται. Χωρίς μύτη, στόμα, μάγουλα, δυσκολεύεται να φάει και να μιλήσει, επιβιώνει στη σκιά με μόνη συντροφιά τους γονείς του. Για αρκετό καιρό ζει μέσα στα social media, κρυμμένος πίσω από την οθόνη του υπολογιστή του. Ώσπου ένα βράδυ τον βρίσκει η ελπίδα, μια γιατρός τού στέλνει υλικό για την εγχείρηση που θα τον σώσει ― μεταμόσχευση προσώπου. Μπορεί όμως το πρόσωπο ενός άλλου να σου δώσει πίσω τα χαμένα χρόνια; Πώς ωριμάζει κανείς χωρίς ρυτίδες; Πώς ερωτεύεται με νέα ταυτότητα;
6 ΘΑΝΟΣ ΚΑΠΠΑΣ “Πώς πάνε τα πράγματα” (Εστία)
Παρ’ όλο που είναι το δεύτερο βιβλίο του, τα διηγήματα αυτά είναι άκρως ουσιαστικά. Στην πλειονότητά τους βάζουν στο κέντρο τους ώριμες γυναίκες, ακούνε ψιθύρους, μεταφέρουν αγωνίες και αβεβαιότητες. Πρόσωπα ευάλωτα και ασταθή, μετέωρα, γυναίκες αλλά και άντρες παρόμοια διαψευσμένοι, εγκλωβισμένοι στην πνιγηρή καθημερινότητα. Απελπισία και ασφυξία, καθήλωση και έλλειψη αντίδρασης, αλλά και τρυφερότητα, κατανόηση, συγχώρεση της ανθρώπινης ανεπάρκειας.
7 ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΚΑΡΑΓΚΑΣ “Πριν κοιμηθείς με τον διάβολο” (Κριτική)
Αθήνα 1930. Μέσα στη δίνη του αμερικανικού κραχ και της οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη, η Ελλάδα αναζητά ένα νέο δάνειο. Ένας κοσμικογράφος στα Αθηναϊκά Νέα, ξέρει πολύ καλά πώς να φυλάει μυστικά αλλά και πώς να τα ξετρυπώνει. Όταν ο Αμερικανός επιχειρηματίας και σύζυγος της αδελφικής του φίλης ζητά τις υπηρεσίες του, δεν υποπτεύεται τον κίνδυνο. Μια ομάδα επιχειρηματιών έχει βάλει στόχο τον υποδιοικητή της Αστυνομικής Διεύθυνσης και του αναθέτει να συγκεντρώσει ενοχοποιητικά στοιχεία για την παράνομη δράση του. Η έρευνά του θα τον φέρει σε επαφή με τον μεθυστικό κόσμο της νεοσύστατης κινηματογραφικής παραγωγής στην Ελλάδα και τον χώρο του ρεμπέτικου και του περιθωρίου. Όταν ανακαλύπτει όμως ένα δίκτυο ανδρικής πορνογραφίας που απειλεί τις υπολήψεις ισχυρών ανδρών του πολιτικού και οικονομικού βίου, είναι αργά για να ξεφύγει…
8 ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΜΠΕΚΑΣ “Ο γιος μας” (Ψυχογιός)
Στο μικρό ακριτικό χωριό όλα μοιάζουν ειρηνικά, ώσπου ο επτάχρονος γιος του Νίκου εξαφανίζεται κοντά στα σύνορα. Ο Νίκος τον αναζητεί απεγνωσμένα, η γυναίκα του συμπεριφέρεται περίεργα κι ο αδελφός του έχει ανοιχτούς λογαριασμούς με τον υπόκοσμο της Θεσσαλονίκης. Όμως, όταν μαθεύεται πως στο γειτονικό μουσουλμανικό χωριό, που βρίσκεται στην άλλη πλευρά των συνόρων, ένας τζιχαντιστής έχει μόλις επιστρέψει από τη Συρία, τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο περίπλοκα. Ένα υπαρξιακό χορταστικό μυθιστόρημα μυστηρίου και αγωνίας για την πολυπλοκότητα των ανθρωπίνων σχέσεων, ένα βιβλίο με καταιγιστικό ρυθμό, σύνθετη πλοκή και απροσδόκητο τέλος.
9 ΝΙΚΟΣ ΔΑΒΒΕΤΑΣ “Άντρες δίχως άντρες” (Πατάκη)
Η µεταπολεµική Ελλάδα όπως την έζησαν ένας αφανής παρακρατικός και ο µονάκριβος γιος του που, δραπετεύοντας από την προβληµατική του οικογένεια, ζει τώρα και εργάζεται στο Παρίσι. Δυο γενιές αντρών, στην πιο κρίσιµη αναµέτρηση της ζωής τους. Μια απρόβλεπτη διαδροµή, από τα δύσκολα µετεµφυλιακά χρόνια και τη δικτατορία του ’67 ως την κοσµογονία της µεταπολίτευσης και την οικονοµική κρίση του 2010.
Τολμηρό θέμα και έξυπνη αφηγηματική στρατηγική. Πατέρες και γιοι, αγόρια που δεν ενηλικιώθηκαν, ενήλικες που δεν ωρίµασαν, αµφιταλαντευόµενοι διαρκώς µεταξύ του καλού και του κακού, του ορθού και του λάθους. Άλλοτε ασταθείς και φοβισµένοι, άλλοτε αποφασισµένοι και ριψοκίνδυνοι.
10 ΙΣΜΗΝΗ ΚΑΠΑΝΤΑΗ “Το βρωμερόν ύδωρ της λήθης” (Ίκαρος)
Η ιστορία του βιβλίου διαδραματίζεται στην Αθήνα, πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους, λίγο μετά τη δολοφονία του Καποδίστρια. Έχουν προηγηθεί τα χρόνια του επαναστατικού αγώνα ενάντια στον Τούρκο κατακτητή, οι δύο αιματηροί εμφύλιοι καθώς και οι διάφορες, μικρότερης σημασίας, διενέξεις. Οι ήρωες είναι ελεύθεροι πλέον πολίτες ενός κράτους που διαθέτει ένα εξαιρετικά για την εποχή δημοκρατικό Σύνταγμα, το Σύνταγμα της Επιδαύρου, αλλά αδυνατούν να συνειδητοποιήσουν αυτή την κοσμογονική αλλαγή και εξακολουθούν να μάχονται με πάθος τον ίδιο τους τον εαυτό. Διαβάζοντας το θα περπατήσετε στα μονοπάτια της τραυματικής ελληνικής Ιστορίας, στα χρόνια μετά τη δολοφονία του Κυβερνήτη, από μια εξπέρ του ιστορικού μυθιστορήματος.
———————————————————————
Διαβάστε ακόμα
ΘΑΝΑΤΟΣ ΜΕΣΑ ΣΤΟ 2020
Κική Δημουλά: Η πιο αγαπητή Ελληνίδα ποιήτρια https://bit.ly/376ge2I
ΕΠΕΤΕΙΟΣ
Ο Στρατής Τσίρκας έγραψε για μια ζωή που οι επόμενες γενιές την κουβεντιάζουν σαν θρύλο…
Πέρασαν 55 χρόνια από τις “Ακυβέρνητες Πολιτείες” https://bit.ly/3lJmByC
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ
Τα 13 καλύτερα Ελληνικά βιβλία των 10 τελευταίων χρόνων: https://bit.ly/375dLGg
Τα 10 πιο μοσχοπουλημένα βιβλία του κόσμου: https://bit.ly/35PQ1Xb
ΟΙ 10 μεγαλύτεροι λογοτεχνικοί έρωτες όλων των εποχών: https://bit.ly/3fmyetU
Τα βιβλία με την μεγαλύτερη επιρροή: https://bit.ly/3nKd6kj
Τα καλύτερα βιβλία όλων των εποχών: https://bit.ly/378HbTM
Τα πιο πολυδιαβασμένα βιβλία: https://bit.ly/3pTfgA4
—————————————————
